Game over

Ik heb ze gehad, al meerdere keren in mijn leven, en ik weet bijna zeker jullie ook. Situaties waarvan je denkt: Oké, laat dit een stom spel zijn en laten we er dus meteen mee stoppen. Puur uit onmacht omdat je de controle kwijtraakt of gewoon dreigt te verliezen.

De eerste keer waarvan ik het me nog kan herinneren was tijdens de bevalling van Luuk. Stiekem had ik er van tevoren op gehoopt dat een derde kind op de wereld zetten (na twee eerdere drama-bevallingen) toch wel wat makkelijker zou gaan. Maar na ruim drie helse dagen was ik er wel klaar mee! Ik besloot dat ik er geen zin meer in had, maar helaas... dat mannetje moest eruit dus stoppen was geen optie. Geen game over, gewoon de hele rit uitzitten, vier héle lange dagen...

Jaren later had ik het gevoel te willen kappen met die hele klerezooi toen Jo zo ziek was. Elke keer als we dachten dat het iets beter ging werden we weer keihard terug gegooid. Een soort van: ga direct naar de gevangenis, ga niet langs start, u ontvangt geen 20.000 euro...
Nou hoefde ik die 20.000 euro ook niet, als ik maar kon kappen met dat pokkespel! Maar ook dat bleek geen spel...Sinds zijn dood heb ik ook al regelmatig gedacht: "Ja nu weet ik het wel. Ik vind er niks aan zonder jou, je bent nu lang genoeg weggeweest, kom maar snel weer terug ". Ook dat zit er niet in. Wetend dat het uitzitten van deze rit de rest van mijn leven zal duren.

En nu het Corona-verhaal. Het gooit me terug in de tijd. Ik-Wil-Het-Niet! Alle onrust die ik in de afgelopen jaren heb gevoeld komt weer boven. Helaas heb ik niks te willen.Was ik in de tijd van Jo zijn ziek-zijn gefixeerd op elke klier die maar kon opzetten, nu ben ik vooral gefocust op elk kuchje, elke nies en elke keer dat ik mijn neus moet snuiten. Ik ben bang, omdat ik weet dat het geen fuck uitmaakt of je jong bent of oud, doelgroep of niet. Ik slaap er slecht van en elke dag hoop ik dat ik niet óók het verkeerde lootje heb getrokken. De onmacht die we allemáál voelen. Het is een soort Russisch roulette, misschien ben je op het verkeerde moment op de verkeerde plaats, al doe je nóg zo voorzichtig. Ik leef mee met al diegenen die de zorg hebben over alle zieken. Ik weet namelijk hoe frustrerend het is als je álles uit de kast haalt om iemand beter te maken, maar dat dat dan vervolgens niet lukt. Leven en werken met de dood op je hielen. Niet weten hoe lang deze rit nog duurt. Wat een klote-spel, ik wil ermee stoppen, het liefst nu meteen. Ik wil niet meer bang zijn, ik wil zó graag 'gewoon'. Nooit meer 'ga terug naar de gevangenis', maar juist 'ga verder naar start'.

De natuur doet net of ze niets in de gaten heeft. De bomen staan prachtig in bloesem en de bollenvelden in volle bloei. Maar ons leven staat on-hold, we kijken ernaar vanuit ons raam. Back to basic, spelletjes spelen die je wél in de hand hebt en geluk in je eigen huis zien te vinden. Misschien dat ik, als ik goed zoek, ook mijn rust nog ergens tegen kom...

Angst

Paniek en onrust, elk moment van de dag, waar je ook bent en wat je ook doet. Er is maar één ding waar we het met zijn allen over hebben: het Corana-virus.
Ik ben ( en helaas velen met mij) beschadigd door een ziekteperiode. Eerlijk is eerlijk, toen alle commotie begon dacht ik stiekem: is dit niet een beetje overdreven?Waarschijnlijk volledig onterecht, maar dat is de erfenis die ik heb na 2,5 jaar in de wereld van kanker te hebben geleefd. Ik kon (en kan) me soms echt verbazen over mensen die half dood gaan van een dagje hoofdpijn of een keer spugen. Natuurlijk is het vervelend en het is ook heus niet aardig van me om dat te denken, maar kóm op. Waar hèb je het over...

Het is ook precies de manier waarop wij onze jongens hebben opgevoed. Je blijft niet thuis van school voor een beetje hoofd- of buikpijn. Ga het maar proberen, naar huis komen kan altijd nog. Maar ze kwamen nooit... Kijk, koorts vind ik iets anders, dan bleven ze op de bank en hadden ze er zelf na één dag al de pest over in dat ze dan dus óók niet naar de voetbaltraining mochten.
Uiteindelijk hebben wij het geluk dat we vrijwel nooit ziek zijn.

En toen kwam Corona. Als we de berichten mogen geloven ontstaan door iemand die een, al dan niet levend, beest heeft gegeten dat besmet geweest is door een vleermuis....Ook zoiets waarbij je je af kunt vragen: waaróm??? En tegelijkertijd: hóé dan? Hoe is het in godsnaam mogelijk dat zoiets kan leiden tot een wereldwijde ramp. Economisch gezien misschien wel de grootste ramp ooit. Lege straten, lege schappen, landen die op slot gaan en bedrijven die zich afvragen of het niet uitdraait op een faillissement.

Maar daarbovenop nog de angst onder de mensen. Áls je je al naar de supermarkt durft te wagen, moet je maar hopen dat je niet per ongeluk een keer hoeft te niezen of kuchen. Terwijl we natuurlijk ook een gewoon koutje opgelopen kunnen hebben. Het is tenslotte pas maart. En met het voorjaar dat begint te ontluiken neemt het aantal mensen dat een loopneus krijgt altijd al toe.
Maar goed, al 43 doden door het virus in Nederland ( op moment van schrijven) is echt wel "serious business..."

Dus twijfelen we nu bij alles. Want stel dat... Wat dan? Thuisisolatie, thuiswerken zover dat kan, afstand houden en vooral heeeel vaak je handen wassen. Angst regeert. En ja, inmiddels ook een beetje bij mij. Want het zal toch niet gebeuren dat ik ziek word? Of erger nog, kom te overlijden door zo'n stom virus! Het maakt dat ik toch ook voorzichtiger ben. Ik blijf meer thuis, ga nog wel lopen maar dan vooral in bos en duin waar weinig mensen zijn en probeer goed naar mijn lijf te luisteren. Beetje back to basic. Hopend dat het virus net zo snel verdwijnt als het gekomen is.

Wees allemaal voorzichtig, zorg goed voor jezelf en je naaste. De dingen die het belangrijkste zijn in het leven worden nu weer duidelijk. Ik had nooit gedacht dat ik het ooit zou zeggen maar: voel je je niet lekker? Blijf dan maar thuis! Al dan niet met een koude Corona, om het toch nog een beetje draaglijk te maken..



           
              

Abraham

🎶Vader Abraham had zeven zonen
Zeven zonen had Vader Abraham
En ze zongen maar en ze dronken maar
En ze hadden zo’n plezier🎵

Ken je het liedje nog? Ik moest er de afgelopen maanden steeds aan denken. Op Facebook kwam de ene na de andere verjaardag voorbij. Ik heb het nu niet over de gewone verjaardagen; met 1600 vrienden wéét je dat er dagelijks taart wordt gegeten. Nee, ik zag vooral veel verjaardagen voorbij komen van vrienden en oud-klasgenoten van Johan. Ze vierden stuk voor stuk de dag dat ze de prachtige leeftijd van 50 jaar hadden aangetikt. Sarah, Abraham... geweldig! 50 is het nieuwe 40 en als je dan ook nog eens te weten bent gekomen waar de mosterd vandaan komt, is het zéker feest! 

Daarom feliciteerde ik de jarige telkens met deze mijlpaal, wenste hem/haar een mooie dag en nog heel veel gezonde jaren erbij. Maar met elke felicitatie die ik plaatste, groeide de pijn in mijn hart. Ik wist namelijk dat de 50e verjaardag van Johan er ook aan zat te komen. Helaas is hij gestrand op 46.
Hoe anders had alles moeten zijn? Ik denk aan de voorpret die we zouden hebben. We zouden nu stilletjes een pop moeten maken, 50 kadootjes moeten verzinnen, een Abrahamtaart laten maken...

10 maart 1970, vandaag precies 50 jaar geleden, werd de man geboren die mijn leven kleur gaf. Die mij liet stralen, mij moeder maakte, mijn leven veranderde en mij aanbad!
Wat hadden wij hem graag de dag van zijn leven gegeven, hij hield er zo van!
Ik heb er even over gedacht om een kleine Abraham te maken voor op het graf, maar daar toch vanaf gezien. Het zou dan waarschijnlijk een zielig "Ken-achtig" mannetje geworden zijn met wat grijze watten als pruik en baard, meer ruimte is er niet. En dan, die 50 kadootjes koop ik tenslotte ook niet. Gek eigenlijk, vorig jaar toen hij 49 zou zijn geworden was het "gewoon" zijn verjaardag, maar nu is het net ff lastiger. En dat alleen maar door die 5 en die 0.

Mijn eigen Abraham had geen zeven zonen. Zijn teller bleef steken op drie. Maar wel zulke leuke, dat ze wat mij betreft tellen voor zeven. Dat zingen en drinken doen ze ook, dus so far so good.
Hij moet het vandaag alleen doen zonder pop en kadootjes, maar we heffen wel het glas op hem. En weet je, met een beetje geluk hebben ze in de hemel ook mosterd. Dan weet hij misschien toch waar Abraham die nou uiteindelijk vandaan haalt...

Blij

Weet jij eigenlijk wel
Wat je allemaal doet voor mij?
Ongemerkt en gedachteloos
Maak jij me telkens weer een beetje blij.

Als je vertelt over je werk,
Je kinderen of wat je plannen zijn
Dat jij dat met me delen wilt
Vind ik alleen al fijn.

Het maakt niet uit of ik je al lang ken of pas kort,
het gaat om het gevoel
Gewoon onszelf kunnen zijn bij elkaar
Dat is precies wat ik bedoel

Door jou lijkt het net
Alsof elke dag de zon een beetje schijnt
Waardoor dat onvolledige gevoel
Diep in mij voor eventjes verdwijnt

Dus dank je wel lieverds,
groot of klein, man of vrouw
Ik zeg oprecht met heel mijn hart:
Wat word ik blij van jou!

Stil verdriet

Ik mis je in de kleinste dingen
In een grap of lief gebaar
En iedereen lijkt maar te denken
Ze heeft het wel weer aardig voor elkaar

Maar het grootste misverstand van rouwen
Is dat het vast wel over gaat
Besef je dat verdriet van binnen
Zich niet leiden of zelfs sturen laat?

Het komt op onverwachte momenten
Of het nu gelegen komt of niet
En dan hoop je maar heel stiekem
Dat er niemand is die het soms ziet

Want dan zou je iemand anders
Zomaar eens tot last kunnen zijn
En als je je al rottig voelt van binnen
Is die gedachte ook niet fijn.

Dus slik ik dapper al mijn tranen
En bijt mijn lip vaak stuk tot bloed
Maar ben ik wel een kei geworden
In het zeggen "het gaat goed"...

An unexpected journey

We hebben ze allemaal; gedachten over wat iemand zal voelen en hoe hij/zij zich waarschijnlijk zal gedragen in een bepaalde situatie. Zo gaan we er toch wel een beetje van uit dat iemand die jarig is, blij zal zijn. Of dat iemand die net een kind heeft gekregen de eerste tijd zéker op een roze wolk zit. Die aannames zijn logisch, maar kunnen het de desbetreffende ook knap lastig maken. Want lang niet iedereen voelt zich feestelijk op zijn geboortedag. Om maar niet te spreken over de kersverse ouders die zó moe zijn van de gebroken nachten, dat er geen roze wolk te vinden is. Maar hoe ga je dat toegeven? Als je niet voelt wat de gevestigde orde eigenlijk vanzelfsprekend vindt...

Zelf merk ik enorm dat het best een issue kan zijn als je met een overlijden te maken hebt. De wanhoopsberichten in de Facebook-groepen speciaal voor weduwen en weduwnaars liegen er niet om. Terwijl de aandacht en het medeleven van omstanders langzaamaan afneemt, neemt het gemis voor jouzelf toe. Waar het leven voor iedereen na verloop van tijd weer 'gewoon' doorgaat, is ons leven voor altijd anders. Daaraan moeten wennen kost tijd. Veel, heel veel tijd. Maar omdat je bang bent dat mensen afhaken hou je je vaker groter dan je eigenlijk bent. Wat zich vroeg of laat wreekt in een gigantische jankbui. En gelukkig heb je dan die achterban op Facebook van mensen die het snappen.

Waarom verwachten we zoveel van onszelf en elkaar? Waarom willen we zo graag sterk zijn? Zijn we opeens zwak als we aangeven dat het niet altijd meevalt? Als we tranen krijgen als we het over onze liefsten hebben? Nee, wij zijn niet zwak, maar de omgeving voelt zich dan ongemakkelijk. En dat willen we niet...  Dus draaien we weg als een gesprek moeilijk wordt en huilen we als niemand het ziet. Zeker als je van nature al niet zo positief bent kun je daardoor in een neerwaartse spiraal komen.  Geldt gelukkig niet voor mezelf, maar soms lees ik dat mensen zichzelf óók dood voelen van binnen... dat ze geen enkel perspectief meer zien op geluk en zin in het leven.

Is dat raar? Nee, er sterft inderdaad een stukje van jezelf bij het verlies van een dierbare. Echter daarnaast mogen wíj nog wél leven. Beschadigd, dat wel. Maar die schade maakt ons echt niet minder mooi. De dood is onomkeerbaar en het verdriet zal daarom nooit helemaal weggaan. Verwacht daarom ook niet van ons dat we dezelfde zullen zijn als ervoor. Het verdriet is namelijk een deel van onze nieuwe ik. Geïntegreerd in ons leven na... Betekent dat dan dat we nooit meer blij zullen zijn? Natuurlijk niet, maar pas wel op. Want dat ik weer kan genieten en vaak zin heb in het leven, betekent niet dat ik geen pijn meer voel of Johan ben vergeten. Die pijn voel ik namelijk nog steeds, ja, ook na drie jaar nog. Verdriet en gemis kennen geen tijd. Andersom betekent het dat ik ook weer mág genieten en blij zijn. Want als ik lach, lacht Jo met me mee, al kost het mij soms ook echt wel moeite.

Wees blij voor me dat ik weer zin heb om vooruit te kijken en steeds vaker oprecht kan lachen. Die verdomde reis door de rouw blijkt namelijk een 'unexpected journey' dus (ver)oordeel niet. Niet over wat ik doe maar verwacht zéker niet te weten wat 'wij achterblijvers' voelen of zouden moeten voelen. Wees in plaats daarvan maar blij dat jij dat zelf niet weet...

Ze huilt maar ze lacht

Ergens eind vorig jaar kwam het voorbij op Facebook; Portretten van  rouw, gefotografeerd door Ronald de Jong. (www.ronalddejongfotografie.nl) Het wekte mijn nieuwsgierigheid en ik besloot op de site te kijken. Wat ik zag waren mooie, maar levensechte foto's van mensen in rouw met passende gedichten. Wat me zo trof was het feit dat de pijn van hun gezicht af te lezen was. Als een litteken, gekerfd in hun ogen. Het zette me aan het denken, zou je dat bij mij óók zo duidelijk zien? Neeee.. vast niet. Mrs Positivo zet steevast een glimlach op als ze in de spiegel kijkt, dus bij mij zou het wel meevallen. Mijn oog viel op zijn oproep voor mensen die wilden deelnemen aan zijn project. Mooi, dacht ik, als ik meedoe kunnen mensen zien dat het niet altijd zo hoeft te zijn. Niet dat ik geen verdriet heb, maar bij mij was het vast niet zo overduidelijk zichtbaar.

En zo kwam het dat ik vorige week bezoek kreeg van Ronald. Na eerst een uurtje te hebben gekletst met een bak koffie gingen we daarna naar het strand voor foto's. Het was eigenlijk heel gezellig, ik heb ons verhaal gedaan zonder te huilen. (Want op de een of andere manier is dat is toch wel een  graadmeter..., net of ik een watje ben als ik moet huilen...) We namen foto's bij de waterlijn en ik keek uit over zee, wat ik vaker doe. Ik vraag me dan steevast af óf en wáár Jo zou zijn. Onbewust besef je dat je voor zo'n project niet breedlachend op de foto gaat, zo grappig is het allemaal niet, dus kijk je vooral voor je uit. We namen afscheid en vol verwachting wachtte ik op zijn mail dat de foto's en het  gedicht klaar waren.

Maandag was het zover...
Toch wel zenuwachtig opende ik de pagina om goedkeuring te geven voor publicatie. Het eerste wat ik dacht toen ik de foto zag was (sorry voor het taalgebruik): Holy shit... Ben ik dit echt??? Neee!!! Wat ik op al die andere foto's had gezien zag ik minstens net zoveel bij mij. Pijn en verdriet, gekerfd in mijn huid en mijn ogen...
Ben ik dit...zie jij mij zo...Ik herken mezelf niet echt.
Of eigenlijk echt niet! Nooit heb ik geweten dat mijn verdriet zó tekenend is. Als ik dit ben heeft hij dat echt wel prachtig gevangen in dit portret.
Ik kijk naar mijn profielfoto, genomen met Kerst, wat een contrast. Van die foto word ik blij, ik zie er ontspannen uit. Natuurlijk zit mijn verdriet van binnen, maar op die foto zie ik gewoon een vrouw die geniet van het moment, die huilt maar ze lacht...

Of Maan dit bedoelt heeft in haar liedje weet ik niet, maar ze slaat wel de spijker op zijn kop. Iemand die huilt omdat hij/zij verdriet heeft kan van binnen soms best genieten en lachen.
Maar iemand die naar buiten toe blij lijkt en lacht, kan van binnen kapot zijn en huilen.
Niet alleen ik, maar jij ook...
Ik zie mezelf liever in de spiegel zoals op mijn profielfoto, en jij vast ook. Ik lach liever, omdat verdriet zo'n pijn doet. Zodat ik maar niet teveel mezelf ben, uit angst te gaan huilen. Maar hoe zie jij mij echt? Zie jij mijn lach of juist mijn pijn? Prik jij door mijn lach heen? Mijn lach, die steeds vaker echt gemeend is? Ondanks mijn rouw, dat steeds meer een litteken wordt. Het litteken van een geweldige liefde waar ik nog steeds blij van wordt.

Ik zit hier alleen in de trein
En ik duik in mijn jas
En kijk uit het raam
En ik vraag me af
Hoe zou het voelen mezelf te zijn
Want soms doet het pijn als ik huil
Maar ik lach...

Heal the world

Ik was het van plan, ja echt, serieus. Ik schreef het gisteren, als een soort belofte of, als je het zo noemen wilt, een goed voornemen. Dit jaar nog meer stralen, voor mezelf en een ander. Gewoon om het leven en de wereld een stukje mooier te maken. Zoals Michael Jackson ooit al zong: Heal the world, make it a better place. Als we dat allemaal zouden proberen valt er vast wel iets heel moois van te maken.

Maar dit nieuwe, verse jaar is nog geen 12 uur oud of we worden alweer keihard geconfronteerd met de kille werkelijkheid. Zojuist, bij het lezen van de voorpagina  van een groot landelijk dagblad lees ik niets als ellende. En die narigheid gaat dan voornamelijk om wat een heel feestelijk gebeuren zou moeten zijn: het vuurwerk.

Leven we écht in een wereld waarin het kennelijk heel normaal is dat je iemand in elkaar slaat als hij/zij je ergens op aanspreekt? En wat bezielt je in godsnaam om vuurwerk naar binnen te gooien in huizen en flats, zelfs met de dood als gevolg? Ik schrik als ik de leeftijd van deze 'daders' zie. Kinderen zijn het nog, amper tieners... niet beseffend dat ze niet alleen ellende in andermans gezin veroorzaken, maar net zozeer in hun eigen.

Want hoé zul je jezelf ooit nog recht in de spiegel  kunnen aankijken als je de dood van iemand op je geweten hebt? Dat iemand moest sterven omdat jíj het zo nodig vond om die vuurpijl of wat het ook was naar binnen te gooien? Hoe kijk je als ouder naar je kind als hij/zij dat heeft veroorzaakt? Ik geloof eigenlijk niet dat ik het antwoord hierop wil weten. Sommigen onder ons zullen het waarschijnlijk afdoen als kwajongensstreken of gevalletje pech. Maar het zet mij aan het denken.

Maken we in deze tijd niet teveel prinsjes en prinsesjes, door aan alle wensen van onze kids tegemoet te komen? Hoe zullen zij het échte leven (wat heus niet altijd van een leien dakje gaat) ooit aankunnen als ze nooit eens 'nee' horen? Is het mobiele tijdperk echt zo'n pré voor onze kids, of was het ouderwetse buiten spelen wellicht zo slecht niet? Ze leerden dan zoveel nuttige dingen. Sámen spelen, kleine ruzietjes oplossen, creativiteit ontwikkelen. Dingen waar ze in de rest van hun leven nog heel veel profijt van hebben. Moeten wij ouders alles maar goed vinden, of is misschien toch handiger om bepaalde regels te hanteren. Studies hebben aangetoond dat kinderen grenzen zoeken, maar als wij volwassenen die niet stellen, dan gaat de zoektocht blijkbaar steeds verder.

Ik wil overigens niet suggereren dat de desbetreffende ouders hun kinderen hiertoe hebben aangezet, soms ligt gedrag aan hele andere factoren. Maar ik zou niet graag in hun schoenen staan. Ik weet namelijk wat dood en verdriet met je doet, het laat onuitwisbare sporen na.

Ik sluit de website en ben nog vastberadener in mijn doel voor dit jaar. Het zal niet meevallen, maar die wereld moét mooier worden. En daarom brandt mijn lichtje vandaag al, met een extra kaarsje voor alle slachtoffers, naasten en daders. Dat ook zij ooit weer het licht zullen zien en doorgeven.
Heal the world, doe je mee?

What's another year

Nog een dag en dan zit ook dit jaar er weer op. We gaan een nieuw decennium in, 2020. Het betekent meteen dat Johan al drie volle kalenderjaren niet meer bij ons is. Als je nadenkt over drie jaren vooruit lijkt dat nog zo'n eind weg, drie jaren terug is dus minstens net zover, maar niets is minder waar. Het is nog steeds als de dag van gisteren.

Vorig jaar rond deze tijd schreef ik over mijn verwachtingen voor het nieuwe jaar. Dat ik wilde proberen het leven weer te omarmen en kansen te pakken. Ik vraag me af of dat gelukt is. Het jaar was namelijk zo raar en ook zó snel voorbij! In plaats van rustig te kunnen focussen op nieuwe doelen werd ik meegesleurd door de sneltrein van het leven. Alles maar dan ook bijna alles heeft weer de revue gepasseerd. De dood, vreugde, spanning, ontspanning, teleurstelling, blijdschap, zorgen en voldoening. Hoge pieken en diepe dalen. Het volgde elkaar in zo'n rap tempo op, dat ik nu eigenlijk alleen maar moe ben van dit hele jaar. En dat was nou net niet de bedoeling.

Het ergste vind ik dat ik nog steeds stuurloos ben. Ik had zo graag afgelopen jaar willen bepalen welke richting ik op zou gaan. Ga ik door met schrijven? Dat kan, ook dit jaar is mijn boek goed verkocht. Elke week krijg ik nog te horen dat mensen het zo mooi/fijn vinden om het te lezen. Zich erdoor gesteund voelen en getroost dat ze niet alleen zijn in hun gevoel van rouw.
Maar durf ik deel 2 komend jaar al uit te geven? Nóg een keer het risico te nemen dat de mensen het zullen kopen. En hoé kan ik dat risico indekken? Door vóórinschrijvingen te houden? Of ga ik tóch een andere richting op? Het antwoord hoop ik komend jaar te vinden. Want beslissingen die je neemt als je moe bent, zijn over het algemeen niet de beste.

Wat ik wél weet is dat ik volgend jaar weer wil gaan stralen. Van buiten zou mooi zijn, maar vooral van binnen. Een lichtje zijn voor anderen, en zéker ook voor mezelf. Ik wil meer kunnen genieten, me minder schuldig voelen, léven zonder angst, wat meer onbevangen. Ontdekken wat er nog is, in de wereld, het leven, de liefde..  who knows... Is dat een goed voornemen? Niet speciaal, maar beter voor mezelf zorgen kan nooit kwaad.
2020 vind ik wel een mooi getal, dus wie weet wordt het net zo'n mooi jaar.

Dus dag december, dag maand waar ik zó van hou, maar sinds drie jaar ook vrees. Dag lichtjes, dag kerstboom, dag korte, donkere dagen en dag gezelligheid. Neem je de zorgen en onrust meteen mee als je weggaat? Zodat januari weer blanco kan beginnen?
Maar laat nog wel een sprankje licht achter, als hoop iedereen. Als wegwijzer voor het nieuwe jaar. Als welkom voor 2020, met alles wat het gaat brengen. Happy Newyear!

Stralen

En dan is het Kerstavond 2019. Een "gewone" dinsdagavond, maar dan net wat specialer. De avond voor Kerstmis is inmiddels als een bonus-Kerstdag geworden. We leggen ons dat zelf op in elk geval.
Zo heb ik me net na een "overdagse douche" in een gloednieuw zwart jurkje gehesen. Zwart, wat ik me eigenlijk nooit leuk vond staan. Maar goed, met het kleurtje dat ik van de week in mijn haar heb gesmeerd staat het bij nader inzien toch wel Kerstig.

Om het plaatje compleet te maken val ik nogmaals van mijn geloof en besluit mijn nagels te lakken, iets waar ik me normaal niet aan waag. Behalve mijn teennagels dan, die krijgen in de zomer een fris kleurtje. Het fijne van teennagels lakken is dat het niet zo'n smeerboel wordt. Als het zit zit het, 5 minuten in de zon laten drogen en het kan er wel een week tegen.
Bij mijn handen duurt de euforie dat het er zonder beschadigingen op zit meestal maar 5 minuten. Ja écht, 5 minuten... En dat terwijl het erop krijgen zo'n uur duurt bij me.

Zo ook vandaag weer. Nadat ik me 'veilig waande" stootte ik natuurlijk weer een nagel tegen een keukenkastje tijdens het koken. G***klere... Dat werd dus óf alle nagellak eraf halen of hulp vragen om die ene nagel te redden...
Wat een dilemma, en dát op Kerstavond!

Terwijl ik de boel aan het restaureren was bedacht ik me dat we eigenlijk hartstikke gek zijn. Natuurlijk is Kerstmis speciaal, in elk geval specialer dan zomaar een dag. Net zoals je verjaardag, of moederdag.
Maar inmiddels weet ik dat het ook maar "gewoon" een dag is. Vijf jaar geleden kreeg Johan chemo op 2e Kerstdag, goh wat een feest... de voorgaande twee jaren  waren we op vakantie. Ook toen ging Kerst gewoon door, met of zonder ons.

Waarom maken we onszelf wijs dat alles perfect moet zijn deze dagen? Waarom ren ik vanmorgen, na een relaxed weekendje weg, als een gek naar de winkels om mijn kerstinkopen te doen? Zou ik omkomen van de honger als ik die laatste boodschappen niét had gedaan? Zijn we inmiddels zóver dat de supermarkten niet eens twee dagen per jaar dicht kunnen zijn?

Dan gaan we volgens mij voorbij aan het hele Kerstfeest. Vrede op aarde gaat niet over eten. Het gaat over samenzijn met de mensen van wie je houd. Waar je ook bent en wat je ook op je bord hebt.
Omdat die liefde precies is wat je nodig hebt, zeker als je een dierbare hebt die er nooit meer bij zal zijn.
Misschien is dat de reden dat "all you need is love"  op Kerstavond zo goed bekeken wordt. Terug naar de basis, meer heb je niet nodig. Shinen doe je namelijk niet alleen tijdens Kerst, maar je ster schittert het mooist op alle andere dagen. Een mooi voornemen voor het komende jaar!
Stralende Kerstdagen allemaal 🎄

Ware liefde ❤

"De enige zekerheid als je geboren word is dat je ook een keer dood gaat", ik denk dat we deze uitspraak allemaal wel kennen. Het is alleen niet het eerste waar je aan denkt als je een zwangerschapstest doet en deze positief uitslaat.
Net zo min als je er bij stil staat dat als je gaat trouwen, ooit een van de twee alleen achterblijft.
Het zou je de lust om te trouwen ook meteen ontnemen overigens.
En áls je er in een onbewaakt ogenblik wél eens over nadenkt, hoop je maar dat dat moment pas komt als je allebei oud en grijs bent. Compleet met rollator en een dozijn kleinkinderen.

Je hoopt dat, omdat je dan naar alle waarschijnlijkheid geen eeuwigheid meer zonder je liefste verder hoeft te leven.Want een leven zonder hem/haar kun je je écht niet voorstellen. Je wilt het je ook niet voorstellen, maar uiteindelijk kun je er niet voor weglopen.Het is hij/zij of jij...

Toen Johan ziek werd ging het gezin op de automatische piloot. Ik dacht nog niet serieus na over hoe het zou zijn als hij daadwerkelijk aan die pokkeziekte zou overlijden.
Toen dat inderdaad wel realiteit werd, dwaalden mijn gedachten wel eens af. Hoe zou het zijn geweest als ík degene was die zou zijn overleden. Dat er hier vier mannen in huis achter waren gebleven. Ze zouden geen keus hebben gehad, en het uiteindelijk heus wel gered hebben ( met of zonder hulp), maar zou ons huis dan nog steeds als thuis voelen? Het lijkt me namelijk echt verdomd moeilijk om naast een fulltime baan ook nog eens het hele huishouden op je dak te krijgen. En de boodschappen.... het verdriet van je kinderen, je sociale leven bijhouden en niet voorbij gaan aan je eigen verdriet...
Niet dat onze situatie ideaal is, er viel toch een gigantisch gat in het gezin, de kostwinner (en daarmee het inkomen) viel weg, maar verder bleef alles op praktisch gebied redelijk onveranderd. Bijna alle andere taken had ik al op me genomen, dus hoefde ik alleen nog maar te dealen met extra inkomen creëren en al het verdriet opvangen.
Klinkt alsof het een makkie is maar geloof me: That's not!
Ik wil alleen maar zeggen dat ik voor Johan blij ben dat hij niet alleen is achtergebleven. Dat dat immens grote verdriet hem bespaard is gebleven.

Dat mannen er anders tegenaan kijken hoorde ik afgelopen week. Ik ging lunchen met een man wiens vrouw vorig jaar is overleden. Gewoon uit vriendschap, omdat we elkaar niets hoeven uit te leggen en feed back soms toch wel fijn is.
Zonder dat we het er eerder over hebben gehad, begon hij te vertellen dat het hem  zó moeilijk lijkt om als vrouw alleen achter te blijven... Dat hij "blij" is dat hij dat uiteindelijk is geworden en niet zijn lieve vrouw, die hij nog elke dag zó mist. Want hoe moet een vrouw het redden zonder man in huis? Zonder extra inkomen, zonder man om ze te beschermen, helemaal alleen als dingen tegenzitten en moeten worden opgelost... Tja, zo kun je het dus ook bekijken. Er zit ook zeker een kern van waarheid in, Want als iemand mij beschermde was Jo dat wel. Hij trok voor mij aan de rem als ik mezelf voorbij liep, of als anderen me leegzogen met negatieve energie. Zelf kan ik die rem maar moeilijk vinden.

Uiteindelijk is liefde loslaten, niet willen dat de ander pijn heeft of verdriet. Daarin zijn mensen dus blijkbaar gelijk, mannen én vrouwen, oud en jong. Liever zelf de last van het verlies op je nemen, om het de ander te besparen. Als ultiem bewijs van echte liefde...❤

Memories bring back you...

Het kán voor mijn gevoel niet, maar ik weet dat het echt zo is.
Ik hoor het aan de liedjes op de radio, ik zie het aan de lichtjes die overal weer tevoorschijn komen en natuurlijk werd ik er keihard mee geconfronteerd tijdens het inpakken van de Sinterklaaskadootjes.
Het is weer december. Een feestmaand, maar niet alleen dat. Niet meer voor ons.

Is het écht al 3 jaar geleden dat we sámen de kadootjes inpakten, sámen naar die liedjes luisterden, samen de dag doorbrachten? In het ziekenhuis dan wel, maar toch...
3 jaar, 156 weken...1095 dagen zonder jou bij ons.

Moeilijk? Ja. Niet uit leggen moeilijk. Maar ergens ben ik trots op hoe we ons er doorheen slaan. Kijk, dat we je missen is logisch en moge duidelijk zijn. Het heeft ons gevormd en inmiddels een plekje gevonden in ons lijf en leven. Het gaat niet weg en gelukkig hoeft dat ook niet. Want naast het verdriet zijn we ook echt wel gelukkig. Het bekende yin en yang verhaal. Balans en evenwicht, op een bepaalde manier komt het weer terug in ons normale dagelijkse leven. Met nadruk op "normale".
Want in dit 3e jaar zonder jou, het jaar waarin het leven juist weer wat opbouwender zou moeten zijn geweest, was maar weinig normaal.

Dit jaar miste ik je meer dan ooit. Er gebeurde teveel. Het overlijden van je ouders, twee dagen na elkaar, was zó fucking confronterend. Want oud of niet, ze waren jouw oorsprong. Behalve het verdriet om hen, kwam het missen van jou zó binnen. Wat had ik graag jouw armen om me heen gehad, al hebben onze jongens me geweldig bijgestaan.
Positieve hoogtepunt van dit jaar was onze vakantie, maar ook die was met een kanttekening. Onze reis werd er een voor vier personen in plaats van vijf.
Toch hebben we daar wel van genoten, jij zou niet anders hebben gewild.
Het jaar eindigde met opnieuw ziekenhuisopnames en zorgen voor en om... Gelukkig lijkt dat nu weer wat beter gaan maar jeetje wat hakt dat er steeds in. Het welbekende déjà vu-verhaal. I've been there, seen that, done that...

Zou het leven ooit nog normaal worden? Normaal als in de zin van: zoals het was voordat jij ziek werd?
Ik ben bang dat alle littekens ervoor zullen zorgen dat onze kijk op dingen altijd anders zal blijven. Misschien is dat niet eens zo erg, we beseffen hoe kwetsbaar we zijn en daardoor leven we het leven veel bewuster.
Daarom lieve Jo, we denken elke dag aan je, maar de 8e een beetje meer...❤

Here's to the ones that we got
"Cheers to the wish you were here, but you're not
'Cause the drinks bring back all the memories
Of everything we've been through
Toast to the ones here today
Toast to the ones that we lost on the way
'Cause the drinks bring back all the memories
And the memories bring back, memories bring back you"

Slechts op bezoek

Dinsdagmiddag kwart over twee. Ik heb mijn auto geparkeerd en sta nu voor een draaideur die onregelmatig draait. Achter de deur speelt de wereld uit mijn grootste nachtmerrie zich af. Onbewust zet ik mijn masker op en trek het muurtje wat hoger, in de hoop dat het zal me beschermen. Moedig stap ik erin, wetend wat er komt en toch ook weer niet. Alsof het leven een spel monopoly is en je succes, geluk en gezondheid worden bepaald door het aantal ogen wat je gooit. Dit maal ben ik "slechts op bezoek". Het voelt als of ik een kaartje bij me heb in de trant van : "verlaat de gevangenis zonder betalen".
Ik ben niet gek, ik wéét hoeveel mensen er dagelijks in een ziekenhuis komen. Ik lees het in de berichten van vrienden op Facebook en hoor het om me heen. En toch... toch raak ik er niet aan gewend.

In alles schuilt herinneringen, en écht, heus niet alleen maar slechte. Zo zie ik een kersverse moeder met haar pasgeboren zoontje, die wachten tot papa de auto heeft gehaald. Voor het eerst naar huis, een leven voor zich, hopelijk gevuld met veel voorspoed en geluk. Is het echt al 23 jaar geleden dat ik zo met Bart zat te wachten, en bijna 19 jaar geleden met Luuk?
Het gevoel van toen komt volledig boven en verrast me enigszins. Fijn om ook dié herinneringen nog op te kunnen roepen. Ik kon mijn ogen niet van hem afhouden. Die piepkleine vingertjes en dat schattige neusje. Nog totaal weerloos en onwetend. In stilte beloofde ik hem dat ik alles zou doen om hem gelukkig te maken. Pril geluk dat oneindig had moeten duren.

Ik loop verder de gang in. Bezoek loopt in en uit, patiënten wachten bij de apotheek op hun beurt. Nog steeds ziek, maar goed genoeg om in elk geval naar huis te mogen. Elke patiënt met een eigen verhaal. Ook dáár zie ik ons nog zitten. Soms kregen we zoveel mee dat we bijna een doos nodig hadden om alles mee te krijgen. Zelfs de apothekersassistenten kenden ons en we kletsen alsof we goede bekenden waren.

Dan zie ik ze zitten. Aan een tafeltje halverwege de gang zit een man van ongeveer mijn leeftijd. Naast hem zit een vrouw met rode ogen, en een jongen, rond de twintig. De man heeft een infuuspaal bij zich, en de blik in zijn ogen verraad dat dat niet voor wat extra vocht is. Ik ken de blik maar al te goed. De blik van wanhoop met een sprankje hoop. Onze blikken kruisen elkaar en ik knik hem bemoedigend toe.

Wat heb ik met hen te doen. Het hele gezin lijdt aan die rotziekte, angst en onzekerheid worden nieuwe hoekstenen. Wat staat deze mensen nog te wachten? Bizar om te realiseren dat het ons dus ook gewoon is overkomen. Soms lijkt het echt nog steeds een vaag en slecht verhaal. Zeker als ik een paar nachten achter elkaar over hem gedroomd heb, dan lijkt het net of hij er gewoon nog is.

Inmiddels ben ik bij de lift gekomen en schud ik het leed dat ik tegenkwam van me af, voor mijn eigen wanhoop weer de overhand kan krijgen. Voor mijn eigen pijn weer omhoog kan komen.
Mijn masker heeft moeite om mijn prikkende tranen tegen te houden. Maar dapper slik ik ze weg. Want vandaag heb ik nog hoop.
Vandaag ben ik "Slechts op bezoek..."

Lessons in loss

Een paar maanden geleden werd ik gewezen op de uitzending van Summer School, waarin Femke van der Laan zou spreken over het verlies van haar man. Ik heb het op dat moment niet gekeken. Niet omdat ik het niet wilde, maar omdat ik weet dat ik nogal eens vol schiet tijdens dat soort programma's en ik het zonde vond om de helft te moeten missen door mijn eigen gesnotter. Daarom sloeg ik de link naar "uitzending gemist" op op mijn pc en wachtte ik het juiste moment af.
Ha, valkuil nummer één: er is geen juist moment.
Als ik namelijk denk dat ik iets wel aan kan, barst ik zomaar in janken uit. Terwijl de dagen waar ik erg tegenop zie geruisloos voorbij glijden, en ik maar wachten tot die tranen gaan vallen. Niet dus. Niet als je er op rekent.

Maar goed, gistermiddag was het dan zover. Ik was voorbereid,  had een bak koffie en doos tissues binnen handbereik en drukte op play. Het eerste wat ik zag en dacht was: wat een mooie dappere vrouw. Het tweede wat ik dacht was: ja wat moet ze anders, ze heeft geen keus!
Zo puur en eerlijk in haar eigen eenzaamheid en verdriet. Eigenlijk hoefde ze niet eens iets te zeggen, we spreken dezelfde taal en hebben blijkbaar hetzelfde doel.
Lessen in Verdriet.

We hebben het allemaal, groot of klein verdriet. Is het te meten? Nee! Kun je het vergelijken? Nee! En dat hoeft ook helemaal niet.
Maar waarom schamen we ons er dan zo vaak voor. Het klopt wat ze zegt, hoe vaak verontschuldigen we onszelf niet voor onze tranen. Menigmaal heb ik mezelf sorry horen zeggen als ik het niet droog hield als het gesprek op Johan kwam. En nog steeds...
Tegenwoordig draai ik me steeds vaker snel om en hoop ik maar dat de ander niets heeft gemerkt...

Het zit in hele kleine dingen, soms zelfs maar in één zinnetje. Zoals vorige week.
Mijn zus en zwager zijn aan het klussen en ik ging even kijken hoe het vorderde. De tegels in de badkamer zaten er keurig op en ik complimenteerde mijn zwager daarmee. Zijn lieve en enthousiaste antwoord was: Jaaa, dat heb ik nog van je mannetje geleerd!
Bam! Ik heb nog een glimlach getoverd maar me meteen omgedraaid.
Het missen kwam in één klap boven. Het was een compleet goed bedoelde opmerking en daarom schaamde ik mij voor mijn gevoel. Wilde ik niet dat mijn compliment naar hem zou uitdraaien op troost naar mij. Wilde ik hen niet wéér belasten met mijn verdriet.

Verdriet dat er áltijd is. Ondanks ik vaak genoeg lach, dat ik doorga met leven en voorzichtig durf te dromen van een toekomst zonder hem.

Mijn vraag aan jullie is, hoe doe jij dat? Stop jij het ook het liefste weg? Schaam jij je voor je verdriet? Want wat zal een ander er wel niet van zeggen...
Of gooi je het er gewoon uit, ben je eerlijk in je gevoel, hoe goed of slecht dat op dat moment ook is?

Ik heb besloten om me er niet meer voor te schamen. Als ik namelijk eerlijk ben in mijn verdriet, kun je er zeker van zijn dat ik ook oprecht ben in mijn vreugde.
Want ook na drie lange jaren zijn mijn tranen nog steeds bittersweet. Tranen van gemis, maar ook van trots op mijn lieve dappere mannetje, van blijdschap dat ik zolang met hem samen mocht zijn, al was het ook veel te kort.

Oprechte interesse in een ander is oprecht willen delen. Vreugde én verdriet, wanneer dat ook komt, en twee kanten op. Jij mag bij mij, mag ik dan bij jou... eerlijk zullen we alles delen...
Ik stem vóór, doe je mee?

Don't you, forget about me

Het is vrijdagochtend heel vroeg, ik balanceer nog op de rand tussen slapen ontwaken. Tevreden rek ik me uit. Mijn handen glijden naar jouw kant van het bed, waar ik je warmte nog kan voelen. Ik geef me nog even over aan het behaaglijke gevoel van jouw handen op mijn lijf en je mond op de mijne. Wat voelt het vertrouwd en vanzelfsprekend. Je fluistert zachtjes lieve dingen en zegt me dat je van me houdt. Dat ik dat nooit mag vergeten...

Ineens is mijn slaap voorbij. De warmte die ik voel komt van mijn ultra-zachte pyjama. Jouw handen blijken die van mezelf te zijn en waarschijnlijk voel ik mijn eigen lichaamswarmte nog aan jouw kant van het bed. Puur omdat ik daar regelmatig naartoe rol 's nachts. Maar jouw woorden hoor ik nog steeds. Als een mantra speelt het zich in mijn hoofd af. Je houdt van me, hoe zou ik het ooit kúnnen vergeten.

Weet je wat me wel eens beangstigt? Dat ik de levende beelden van jou ooit niet meer kan oproepen. Ik merk namelijk dat die nu al steeds meer vervagen. Er zijn bepaalde situaties die nu gelukkig nog helder zijn. Zo zag ik regelmatig je auto aankomen als je uit je werk kwam. Ik stond dan vaak op je te wachten in de deuropening, oprecht blij dat je weer veilig thuis was.
Het moment dat je hoofd om de hoek verscheen en die gulle lach op je gezicht kwam als je zag dat ik daar stond, staat in mijn geheugen gegrift. Net zoals bijvoorbeeld de concentratie en precisie, die van je gezicht af waren te lezen als aan het klussen was of een bord Catan neerlegde.

Helaas weet ik ook nog levendig voor me te halen hoe heftig je je laatste maanden vond. Nog regelmatig komt het filmpje voorbij in mijn hoofd van een van de spaarzame momenten dat jij de wanhoop nabij was. Jij, die nóóit de moed verloor, ons altijd wist op te beuren. Jouw verdriet en pijn zijn nog steeds voelbaar voor me, dat beeld raak ik nooit meer kwijt.

Mijn grote angst is dat dát de beelden zijn die blijven, terwijl de mooie momenten vervagen. Het mag niet gebeuren, daarom probeer ik elke dag nog aan je te denken hoe je was toen alles nog gewoon was. En dat valt soms niet mee.

En daarom: als je nog wél "gewoon" samen bent, als je eigenlijk geen reden denkt te hebben om eens goed naar je liefste te kijken, omdat die er toch altijd is, doe dat dan tóch. Neem elk detail in je op, film af en toe, leg dingen vast...
Want ook al verwacht je het niet, wellicht komt ooit de dag dat je wenste dat je het wél had gedaan. Maar dan rest er niets dan een warme pyjama en een heel leeg bed...

Brief aan mijn lief

Hey lieffie,

Normaal gesproken begin je een brief met iets standaards zoals: "lang niet gesproken!" of "hoe gaat het met je?" Het eerste klopt als een bus, het tweede zou ik dolgraag uit jouw mond willen horen, maar dat zit er helaas niet meer in. Daarom ga ik je maar vertellen hoe het met mij en de jongens gaat.

Het is bijna niet voor te stellen dat het al bijna drie jaar geleden is dat ik je stem hoorde, je lach door ons huis galmde en ik je lijf tegen het mijne voelde.
Als ik mijn ogen dicht doe lijkt het als gisteren. Misschien niet zo gek als je bedenkt dat die jongens van ons meer op je lijken dan ooit tevoren. Ze zijn veranderd en gegroeid. Niet zozeer in de lengte, maar wel qua ontwikkeling. Als ik Bart zie porrelen met de elektra zie ik jou, en het is soms gewoon eng hoeveel de lach van Luuk op die van jou lijkt.

Net zoals hen ben ook ik  voortuitgekomen. Het zou je verbazen als je ziet hoeveel geduld ik tegenwoordig heb, hoe praktisch ik met tegenvallers omga en hoe flexibel ik ben geworden.
Je moet er waarschijnlijk om lachen, maar het lukt me zelfs om af en toe een paar minuten te laat op een afspraak te verschijnen. Niet dat ik dat expres doe, maar soms lopen dingen net iets anders dan je had voorzien. Al blijft dat toch nog steeds wel een dingetje... Het besef dat het leven niet altijd maakbaar is vind ik nog altijd lastig.
Zo werd me ingefluisterd dat het derde jaar na een overlijden weer wat opbouwender zou worden.
Vol verwachting stapten we dan ook 2019 in, voor mijn gevoel zou dit het jaar van veranderingen worden

Het jaar is nu op 3/4 en ik kan alleen maar zeggen dat dat ook echt zo is geweest.

Als je je zorgen maakt dat ik de laatste tijd wat vaker huil kan ik je geruststellen. Het gaat best goed met me hoor, ik ben gewoon een beetje moe. Er is zoveel gebeurd dit jaar, en als ik moe ben zitten mijn tranen nou eenmaal wat hoger.
Eerst overleden je ouders binnen 2 dagen, deed Luuk eindexamen, maakten we de reis naar de andere kant van de wereld, waar jij gewoon bij had moeten zijn, voetbalde Mark zijn eerste en meteen laatste wedstrijd van dit seizoen met het hoogste team van SJC en veranderde ik na 26 jaar ons complete interieur.

Weet je hoe klote ik het vind dat ik de jongens niet kan behoeden voor tegenslag? Net zoals ik jou daar niet tegen kon beschermen.
Dus ben ik drie jaar na dato opnieuw aan het zorgen. Het is verbazingwekkend hoeveel Mark op jou lijkt. Net als jij is hij een vechter, hij zal alles op alles zetten om hier sterker uit te komen. Maar tegelijk is er ook bij hem de berusting die jou zo typeerde. Ook hij klaagt niet, weet dat het even niet anders is. Maar  voor mij voelt het of de afgelopen drie jaren zijn weggevallen. En ondanks dat ik dat opnieuw met alle liefde doe, valt het me eerlijk gezegd zwaarder dan ik had verwacht.

Maar verder gaat het best goed. Het is moeilijk om toe te geven, maar ondanks alles is het leven vaak genoeg best leuk. Er komen zoveel mooie dingen op mijn pad. Natuurlijk realiseer ik me dat dat waarschijnlijk nooit was gebeurd als jij was blijven leven, iets wat ik duizend keer liever had gehad. Maar het is nou eenmaal zo gelopen, dus pak ik alles aan waar ik blij van word en energie van krijg.

Ik zou je willen vragen of ik het allemaal goed doe, of je de nieuwe meubels mooi vindt, of je me zult blijven helpen, of je de jongens wilt behoeden voor nog meer ellende, of je trots op ons bent, of je...
We hebben zoveel uitgesproken naar elkaar maar toch wil ik je nog zoveel vertellen, nog zoveel vragen...

Ik hoop dat je ons op wat voor manier dan ook zult blijven sturen. Dat je ons leven blijft opvrolijken door je humor en lach uit de mond van Luuk, je technische kennis doorgeeft aan de handen van Bart, je stabiliteit en doorzettingsvermogen inzet bij het herstel van Mark, en dat je onze liefde nog steeds wilt bundelen, zodat ik de jongens de geborgenheid en rust kan geven die ze zo hard nodig hebben.

Love you sweetie, liefs je meissie xxx

Plus 1

September is niet meer mijn maand. Toen ik klein was had de maand september voor mij iets magisch, ik ben namelijk halverwege die maand jarig.

De grote euforie ging er al een beetje vanaf toen  ik 9 jaar werd. Drie dagen ervoor stierf mijn opa en op mijn verjaardag was de avondwake. Dat jaar was het voor het eerst niet feestelijk, iets wat de jaren erna toch bleef sluimeren. (wat exact de reden is dat we Jo zijn begrafenis niet op een verjaardag hebben gedaan). Maar goed, op een gegeven moment kwam toch de gezelligheid weer terug, al denk ik elk jaar nog aan opa op die dag.

De jaren verstreken met vele mooie september-momenten. Late vakanties, starten met een baan, ontdekken dat ik zwanger was... Tot 2014. Vanaf dat jaar werd september nooit meer wat het was. Deze maand staat sindsdien compleet in het teken van ziekte, chemo en dood. Het overschaduwt elk jaar opnieuw mijn verjaardag. Toen Jo ziek was heb ik het geen jaar kunnen vieren, ondanks dat dat wel nog de bedoeling was. Meestal moest ik de visite de dag ervoor nog afbellen.

Nooit had ik kunnen denken dat ik er ooit écht tegenop zou gaan zien om jarig te zijn, en dit jaar helemaal. Niet omdat ik zo erg vind om ouder te worden, maar wel omdat ik nu ouder word dan Johan is geworden.
Het voelt gewoon raar. Het besef dat ík doorleef, waar het voor hem stopte.

Dit jaar begon september weer niet zo goed. Geen kwestie van leven of dood gelukkig (al is het absoluut niet leuk), maar wel weer ziekenhuis. De combi september-ziekenhuis-wij gaat helaas niet echt lekker meer samen. Ongewild verschijnen er constant beelden van voorgaande jaren op mijn netvlies. Ik slaap slecht, herinneringen dringen om voorrang en tranen zitten hoog. Nu al 5 jaar lang, elke september opnieuw...

Dat moest anders! Ik moét gewoon iets leuks hebben om naar uit te kunnen kijken. En zo stond ik een paar dagen terug ineens in een meubelzaak. In een opwelling had ik bedacht dat het nú het moment is voor verandering. Voordat ik me ook maar zou bedenken heb ik werkelijk een heel nieuw interieur gekocht. De tranen kwamen al op de terugweg. Want op het moment dat de meubels straks komen, doe ik weer een stukje van "ons samen" weg. Deze keuze is van mijzelf (en de jongens).

Misschien is het wel een mooi moment voor een nieuw begin, ben ik wellicht klaar om weer een stap te maken. Naast het dubbele gevoel ben ik namelijk erg blij met mijn nieuwe spullen. En dat mag ook. Morgen ben ik jarig en ik ga het vieren. Omdat hij het niet meer kan en ik wel. Morgen word ik Johan+1, Happy Birthday to me!

Mooi jezelf!

Zomaar een willekeurige dag, net als alle andere. Ook ik moet vroeg mijn bed uit en na het doen van enige (met grote regelmaat terugkerende) huishoudelijke taken, aan het werk. Omdat ik geen zin heb om eerst naar huis te gaan om me om te kleden, fiets ik meteen daarna door naar de supermarkt voor de dagelijkse boodschappen. In mijn werkkloffie, just an ordinary day for an ordinary woman.

Onderweg zie ik veel bekenden, we zwaaien wat en roepen wat heen en weer. Ik realiseer me dat ik blij ben dat ik zoveel mensen ken. Of in elk geval gezegend ben met enige sociale gaven. Ja ik ben een mensen-mens. Altijd al geweest, maar nu ben ik er nog blijer mee. Niet iedereen beseft misschien dat het me echt helpt.

In de periode dat Johan ziek was en na het overlijden wilden veel mensen iets voor ons doen. Dat is écht onwijs lief,  maar praktisch gezien kun je als omstander gewoon niet veel. Als er af en toe iemand was die zorgde voor avondeten ofzo was dat heerlijk, maar 6 pannen op één avond krijgen zelfs mijn jongens niet op. Een lief kaartje, een knuffel of gewoon een praatje doen daarentegen wonderen. Niet alleen in dié periode, maar ook nu nog.
Maar goed, stel dat ik géén mensen-mens zou zijn geweest, dan had ik nóóit zo'n grote groep mensen om me heen gehad. Of ik die nou allemaal heel goed ken of niet, ze kunnen stuk voor stuk het verschil maken.

Ik word namelijk gelukkig als mensen gedag zeggen of een praatje maken, ongeacht waar dat over gaat. Het hoeft niet altijd over mij te gaan, ik draai het gesprek vaak liever naar de ander; hoe gaat het met joú? Misschien voel jij je van binnen eigenlijk niet zo fijn, en ben je blij dat iemand er eens naar vraagt.
Als ik het vraag, wees dan nooit bang om eerlijk antwoord te geven. Ga nooit vergelijken en daardoor je eigen ellende bagatelliseren. Ik ben ook altijd eerlijk naar jou, zal het delen als ik me rot voel, maar ook als het goed gaat.
Het leven is namelijk niet zwart/wit, ook het mijne niet. Parallel aan het gemis loopt een pad met mooie en leuke dingen. En dat mag.

Weet je, eigenlijk is mijn leven best vaak heel mooi. En het leuke is dat dat ook een stukje door jou komt. Ja jij, mooi mens! Onbewust misschien, maar toch. Dus bedankt daarvoor, bedankt voor wie je bent, bedankt voor je mooie zelf❤

Hype

De zomer is hét ideale seizoen voor de makers van tijdschriften om in te haken op wat gezond is wat niet. En zo krijg ik nu, in een voor mij nog onbekend land, de nieuwste hypes omtrent yoga, superfood en diëten voorgeschoteld. Want als ik op vakantie ben is het lezen van een gewoon boek gedoemd te mislukken. Eenmaal op een bedje in de zon vallen mijn ogen namelijk te pas en te onpas dicht, waardoor ik nauwelijks de kans krijg om me in het verhaal te verdiepen. Geef mij dus maar gewoon een stapel tijdschriften, waarbij ik na elk artikel toe kan geven aan mijn chronische slaaptekort.

Het ene artikel is nog lovender dan het andere. Zo lees ik de gouden tips om op weg te gaan naar de 100 jaar in goede gezondheid: matig intensief bewegen, voldoende rust nemen, dankbaar zijn, in het nu leven...bla bla bla Was het allemaal maar zo eenvoudig. Oké, misschien helpt het wel mee, maar garantie tot de deur( of tot je het tijdschrift uit hebt).

Als het serieus zo simpel was, had Johan nu gewoon op het bedje naast me gelegen.
Ik zou namelijk niet weten welk van die dingen hij heeft overgeslagen. Sterker nog, in mijn ogen was zijn lijstje met gezondheidsregels nog veel langer. Hij dronk nauwelijks, heeft in zijn hele leven niet één trekje van een sigaret genomen, hij had geen stress en at behoorlijk gezond. Hét bewijs dat al die tips gewoon bladvulling zijn. En wij lezen het maar al te graag. Mensen willen namelijk graag het idee hebben dat ze ergens controle en grip op hebben.

Wat is dan fijner om zwart op wit te lezen dat je alles kunt bereiken wat je wilt? Er wordt voor het gemak even geen rekening gehouden met de werkelijkheid. Ziek worden is in de meeste gevallen niet te wijten aan eigen schuld. Er zijn helaas zoveel andere factoren die daar een rol in spelen. En dat geldt ook voor doodgaan. Leef je je hele leven volgens "de regeltjes", helpt vervolgens een of andere ( misschien wel stomdronken) knuppel je naar het hiernamaals. Terwijl jij zó in het nu leefde en trouw je yoga-oefeningen deed om "Zen" te blijven. Ik weet niet of je daar dan ook nog zo dankbaar naar kunt kijken.

Een ander artikel in hetzelfde tijdschrift zegt dat je van regelmatige seks een sterk hart krijgt, in elk geval de man, is uit onderzoek gebleken. Laat dat nou het enige orgaan zijn wat het nog een beetje deed bij Johan. De enige reden waarom hij het zolang volhield terwijl de rest van zijn lijf het liet afweten. Zou dat artikel dan toch een kern van waarheid bevatten, of bevestigt het wat het eerste artikel al beweerde? Namelijk dat je moet genieten van elke dag die je is gegeven.

Dat Johan en ik dat altijd gedaan hebben, is regelmatig één van de vele dingen waar ik dankbaar voor kan zijn. Maar veel liever had ik hem hier naast me gehad, op dat bedje dat voor altijd leeg is...

Overmacht

Zondagochtend 8 uur. Ik heb geen wekker hoeven zetten en dat was maar goed ook. De warmte van de laatste weken vergt nogal wat van mijn nachtrust. Daarbij slaap ik eigenlijk pas écht als de laatste van mijn jongens zich bij thuiskomst heeft gemeld, en aangezien ik morgen weer moet werken wil ik me nog even lekker omdraaien.

8.01 uur. "Mam?"... Ik hoor het wel maar negeer het. Niet nu, niet op mijn enige uitslaapochtend. "Mama?..."
Pfff.... hmmm?? "Mam, ik ben zo misselijk".
Ik vraag of hij dan misschien wat paracetamol wil en of hij een emmer kan pakken, just in case.
"Ja maar kunt U dat dan misschien even doen? Het duurde namelijk al tien minuten voordat ik van mijn bed naar de bank kon komen."

Tja, dan toch maar mijn bed uit. Ik geef hem de emmer en vertrek weer naar bed. Ik voel me onrustig. Het enige dat zich als een mantra herhaalt in mijn hoofd is: Ik wil het niet, niet wéér! Ik wil dat alles gewóón is, saai voor mij een part. Nee, ik wil het gewoon niet meer, ik ben nog steeds moe van toen...
Als een mokerslag komt het binnen. Ik ben blijkbaar zó klaar met het zorgen voor... natuurlijk wil ik zorgen voor mijn gezin, maar ik wil géén situaties waarin ik volledig in charge ben. Geen hulpbehoevenden meer graag, ook al kunnen ze er natuurlijk totaal niks aan doen. Ik wil niet meer hoeven rennen naar dokters op onmogelijke tijden, pillen geven, spuugbakjes aangeven en moeten legen, alles regelen oftewel: alle ballen in de lucht houden.
Ik wil eigenlijk dat ik gewoon al die ballen op de grond kan laten donderen, en dat iemand anders ze dan eens opraapt...

Helaas voor mij, maar dat zit er even niet. Kindlief heeft gevoetbald en is daarbij lelijk geblesseerd geraakt aan zijn knie. Het is dik, doet zeer, hij kan er nauwelijks op lopen, laat staan dat hij zelf naar de fysio kan fietsen. Dus zorg ik zonder mopperen voor coldpacks, smeer nog maar een zalfje, loop kleine blokjes door de straat met hem en probeer mijn onrust de kop in te drukken.
Want op zijn beurt probeert hij het heus wel, net als zijn vader een paar jaar terug. Ondanks de pijn zet hij een bakkie en als hij gaat afwassen met Luuk, pakt hij er een stoel bij.

Ik denk ( en hoop) dat de schade meevalt. Zolang er niet duidelijk is wat er precies is, zal ik hem taxiën. Ik zal de zorgzaamheid van de onrust laten winnen. Omdat het voor hem toch al zo zuur is. En over het algemeen gaat een zere knie weer een keer over, ook gaan daar soms wel een paar weken overheen. Dit in tegenstelling tot de onrust die machteloosheid bij ziekte veroorzaakt. Dat gevoel lijkt soms verdwenen, maar steekt in dit soort situaties blijkbaar toch weer de kop op. Ongeneeslijk, helaas. Als die knie dan tenminste maar snel weer beter wordt...