maandag 30 december 2019

What's another year


Nog een dag en dan zit ook dit jaar er weer op. We gaan een nieuw decennium in, 2020. Het betekent meteen dat Johan al drie volle kalenderjaren niet meer bij ons is. Als je nadenkt over drie jaren vooruit lijkt dat nog zo'n eind weg, drie jaren terug is dus minstens net zover, maar niets is minder waar. Het is nog steeds als de dag van gisteren.

Vorig jaar rond deze tijd schreef ik over mijn verwachtingen voor het nieuwe jaar. Dat ik wilde proberen het leven weer te omarmen en kansen te pakken. Ik vraag me af of dat gelukt is. Het jaar was namelijk zo raar en ook zó snel voorbij! In plaats van rustig te kunnen focussen op nieuwe doelen werd ik meegesleurd door de sneltrein van het leven. Alles maar dan ook bijna alles heeft weer de revue gepasseerd. De dood, vreugde, spanning, ontspanning, teleurstelling, blijdschap, zorgen en voldoening. Hoge pieken en diepe dalen. Het volgde elkaar in zo'n rap tempo op, dat ik nu eigenlijk alleen maar moe ben van dit hele jaar. En dat was nou net niet de bedoeling.

Het ergste vind ik dat ik nog steeds stuurloos ben. Ik had zo graag afgelopen jaar willen bepalen welke richting ik op zou gaan. Ga ik door met schrijven? Dat kan, ook dit jaar is mijn boek goed verkocht. Elke week krijg ik nog te horen dat mensen het zo mooi/fijn vinden om het te lezen. Zich erdoor gesteund voelen en getroost dat ze niet alleen zijn in hun gevoel van rouw.
Maar durf ik deel 2 komend jaar al uit te geven? Nóg een keer het risico te nemen dat de mensen het zullen kopen. En hoé kan ik dat risico indekken? Door vóórinschrijvingen te houden? Of ga ik tóch een andere richting op? Het antwoord hoop ik komend jaar te vinden. Want beslissingen die je neemt als je moe bent, zijn over het algemeen niet de beste.

Wat ik wél weet is dat ik volgend jaar weer wil gaan stralen. Van buiten zou mooi zijn, maar vooral van binnen. Een lichtje zijn voor anderen, en zéker ook voor mezelf. Ik wil meer kunnen genieten, me minder schuldig voelen, léven zonder angst, wat meer onbevangen. Ontdekken wat er nog is, in de wereld, het leven, de liefde..  who knows... Is dat een goed voornemen? Niet speciaal, maar beter voor mezelf zorgen kan nooit kwaad.
2020 vind ik wel een mooi getal, dus wie weet wordt het net zo'n mooi jaar.

Dus dag december, dag maand waar ik zó van hou, maar sinds drie jaar ook vrees. Dag lichtjes, dag kerstboom, dag korte, donkere dagen en dag gezelligheid. Neem je de zorgen en onrust meteen mee als je weggaat? Zodat januari weer blanco kan beginnen?
Maar laat nog wel een sprankje licht achter, als hoop iedereen. Als wegwijzer voor het nieuwe jaar. Als welkom voor 2020, met alles wat het gaat brengen. Happy Newyear!






dinsdag 24 december 2019

Stralen

En dan is het Kerstavond 2019. Een "gewone" dinsdagavond, maar dan net wat specialer. De avond voor Kerstmis is inmiddels als een bonus-Kerstdag geworden. We leggen ons dat zelf op in elk geval.
Zo heb ik me net na een "overdagse douche" in een gloednieuw zwart jurkje gehesen. Zwart, wat ik me eigenlijk nooit leuk vond staan. Maar goed, met het kleurtje dat ik van de week in mijn haar heb gesmeerd staat het bij nader inzien toch wel Kerstig.

Om het plaatje compleet te maken val ik nogmaals van mijn geloof en besluit mijn nagels te lakken, iets waar ik me normaal niet aan waag. Behalve mijn teennagels dan, die krijgen in de zomer een fris kleurtje. Het fijne van teennagels lakken is dat het niet zo'n smeerboel wordt. Als het zit zit het, 5 minuten in de zon laten drogen en het kan er wel een week tegen.
Bij mijn handen duurt de euforie dat het er zonder beschadigingen op zit meestal maar 5 minuten. Ja écht, 5 minuten... En dat terwijl het erop krijgen zo'n uur duurt bij me.

Zo ook vandaag weer. Nadat ik me 'veilig waande" stootte ik natuurlijk weer een nagel tegen een keukenkastje tijdens het koken. G***klere... Dat werd dus óf alle nagellak eraf halen of hulp vragen om die ene nagel te redden...
Wat een dilemma, en dát op Kerstavond!

Terwijl ik de boel aan het restaureren was bedacht ik me dat we eigenlijk hartstikke gek zijn. Natuurlijk is Kerstmis speciaal, in elk geval specialer dan zomaar een dag. Net zoals je verjaardag, of moederdag.
Maar inmiddels weet ik dat het ook maar "gewoon" een dag is. Vijf jaar geleden kreeg Johan chemo op 2e Kerstdag, goh wat een feest... de voorgaande twee jaren  waren we op vakantie. Ook toen ging Kerst gewoon door, met of zonder ons.

Waarom maken we onszelf wijs dat alles perfect moet zijn deze dagen? Waarom ren ik vanmorgen, na een relaxed weekendje weg, als een gek naar de winkels om mijn kerstinkopen te doen? Zou ik omkomen van de honger als ik die laatste boodschappen niét had gedaan? Zijn we inmiddels zóver dat de supermarkten niet eens twee dagen per jaar dicht kunnen zijn?

Dan gaan we volgens mij voorbij aan het hele Kerstfeest. Vrede op aarde gaat niet over eten. Het gaat over samenzijn met de mensen van wie je houd. Waar je ook bent en wat je ook op je bord hebt.
Omdat die liefde precies is wat je nodig hebt, zeker als je een dierbare hebt die er nooit meer bij zal zijn.
Misschien is dat de reden dat "all you need is love"  op Kerstavond zo goed bekeken wordt. Terug naar de basis, meer heb je niet nodig. Shinen doe je namelijk niet alleen tijdens Kerst, maar je ster schittert het mooist op alle andere dagen. Een mooi voornemen voor het komende jaar!
Stralende Kerstdagen allemaal 🎄




vrijdag 20 december 2019

Ware liefde ❤

"De enige zekerheid als je geboren word is dat je ook een keer dood gaat", ik denk dat we deze uitspraak allemaal wel kennen. Het is alleen niet het eerste waar je aan denkt als je een zwangerschapstest doet en deze positief uitslaat.
Net zo min als je er bij stil staat dat als je gaat trouwen, ooit een van de twee alleen achterblijft.
Het zou je de lust om te trouwen ook meteen ontnemen overigens.
En áls je er in een onbewaakt ogenblik wél eens over nadenkt, hoop je maar dat dat moment pas komt als je allebei oud en grijs bent. Compleet met rollator en een dozijn kleinkinderen.

Je hoopt dat, omdat je dan naar alle waarschijnlijkheid geen eeuwigheid meer zonder je liefste verder hoeft te leven.Want een leven zonder hem/haar kun je je écht niet voorstellen. Je wilt het je ook niet voorstellen, maar uiteindelijk kun je er niet voor weglopen.Het is hij/zij of jij...

Toen Johan ziek werd ging het gezin op de automatische piloot. Ik dacht nog niet serieus na over hoe het zou zijn als hij daadwerkelijk aan die pokkeziekte zou overlijden.
Toen dat inderdaad wel realiteit werd, dwaalden mijn gedachten wel eens af. Hoe zou het zijn geweest als ík degene was die zou zijn overleden. Dat er hier vier mannen in huis achter waren gebleven. Ze zouden geen keus hebben gehad, en het uiteindelijk heus wel gered hebben ( met of zonder hulp), maar zou ons huis dan nog steeds als thuis voelen? Het lijkt me namelijk echt verdomd moeilijk om naast een fulltime baan ook nog eens het hele huishouden op je dak te krijgen. En de boodschappen.... het verdriet van je kinderen, je sociale leven bijhouden en niet voorbij gaan aan je eigen verdriet...
Niet dat onze situatie ideaal is, er viel toch een gigantisch gat in het gezin, de kostwinner (en daarmee het inkomen) viel weg, maar verder bleef alles op praktisch gebied redelijk onveranderd. Bijna alle andere taken had ik al op me genomen, dus hoefde ik alleen nog maar te dealen met extra inkomen creëren en al het verdriet opvangen.
Klinkt alsof het een makkie is maar geloof me: That's not!
Ik wil alleen maar zeggen dat ik voor Johan blij ben dat hij niet alleen is achtergebleven. Dat dat immens grote verdriet hem bespaard is gebleven.

Dat mannen er anders tegenaan kijken hoorde ik afgelopen week. Ik ging lunchen met een man wiens vrouw vorig jaar is overleden. Gewoon uit vriendschap, omdat we elkaar niets hoeven uit te leggen en feed back soms toch wel fijn is.
Zonder dat we het er eerder over hebben gehad, begon hij te vertellen dat het hem  zó moeilijk lijkt om als vrouw alleen achter te blijven... Dat hij "blij" is dat hij dat uiteindelijk is geworden en niet zijn lieve vrouw, die hij nog elke dag zó mist. Want hoe moet een vrouw het redden zonder man in huis? Zonder extra inkomen, zonder man om ze te beschermen, helemaal alleen als dingen tegenzitten en moeten worden opgelost... Tja, zo kun je het dus ook bekijken. Er zit ook zeker een kern van waarheid in, Want als iemand mij beschermde was Jo dat wel. Hij trok voor mij aan de rem als ik mezelf voorbij liep, of als anderen me leegzogen met negatieve energie. Zelf kan ik die rem maar moeilijk vinden.

Uiteindelijk is liefde loslaten, niet willen dat de ander pijn heeft of verdriet. Daarin zijn mensen dus blijkbaar gelijk, mannen én vrouwen, oud en jong. Liever zelf de last van het verlies op je nemen, om het de ander te besparen. Als ultiem bewijs van echte liefde...❤


donderdag 5 december 2019

Memories bring back you...

Het kán voor mijn gevoel niet, maar ik weet dat het echt zo is.
Ik hoor het aan de liedjes op de radio, ik zie het aan de lichtjes die overal weer tevoorschijn komen en natuurlijk werd ik er keihard mee geconfronteerd tijdens het inpakken van de Sinterklaaskadootjes.
Het is weer december. Een feestmaand, maar niet alleen dat. Niet meer voor ons.

Is het écht al 3 jaar geleden dat we sámen de kadootjes inpakten, sámen naar die liedjes luisterden, samen de dag doorbrachten? In het ziekenhuis dan wel, maar toch...
3 jaar, 156 weken...1095 dagen zonder jou bij ons.

Moeilijk? Ja. Niet uit leggen moeilijk. Maar ergens ben ik trots op hoe we ons er doorheen slaan. Kijk, dat we je missen is logisch en moge duidelijk zijn. Het heeft ons gevormd en inmiddels een plekje gevonden in ons lijf en leven. Het gaat niet weg en gelukkig hoeft dat ook niet. Want naast het verdriet zijn we ook echt wel gelukkig. Het bekende yin en yang verhaal. Balans en evenwicht, op een bepaalde manier komt het weer terug in ons normale dagelijkse leven. Met nadruk op "normale".
Want in dit 3e jaar zonder jou, het jaar waarin het leven juist weer wat opbouwender zou moeten zijn geweest, was maar weinig normaal.

Dit jaar miste ik je meer dan ooit. Er gebeurde teveel. Het overlijden van je ouders, twee dagen na elkaar, was zó fucking confronterend. Want oud of niet, ze waren jouw oorsprong. Behalve het verdriet om hen, kwam het missen van jou zó binnen. Wat had ik graag jouw armen om me heen gehad, al hebben onze jongens me geweldig bijgestaan.
Positieve hoogtepunt van dit jaar was onze vakantie, maar ook die was met een kanttekening. Onze reis werd er een voor vier personen in plaats van vijf.
Toch hebben we daar wel van genoten, jij zou niet anders hebben gewild.
Het jaar eindigde met opnieuw ziekenhuisopnames en zorgen voor en om... Gelukkig lijkt dat nu weer wat beter gaan maar jeetje wat hakt dat er steeds in. Het welbekende déjà vu-verhaal. I've been there, seen that, done that...

Zou het leven ooit nog normaal worden? Normaal als in de zin van: zoals het was voordat jij ziek werd?
Ik ben bang dat alle littekens ervoor zullen zorgen dat onze kijk op dingen altijd anders zal blijven. Misschien is dat niet eens zo erg, we beseffen hoe kwetsbaar we zijn en daardoor leven we het leven veel bewuster.
Daarom lieve Jo, we denken elke dag aan je, maar de 8e een beetje meer...❤

Here's to the ones that we got
"Cheers to the wish you were here, but you're not
'Cause the drinks bring back all the memories
Of everything we've been through
Toast to the ones here today
Toast to the ones that we lost on the way
'Cause the drinks bring back all the memories
And the memories bring back, memories bring back you"




vrijdag 8 november 2019

Slechts op bezoek

Dinsdagmiddag kwart over twee. Ik heb mijn auto geparkeerd en sta nu voor een draaideur die onregelmatig draait. Achter de deur speelt de wereld uit mijn grootste nachtmerrie zich af. Onbewust zet ik mijn masker op en trek het muurtje wat hoger, in de hoop dat het zal me beschermen. Moedig stap ik erin, wetend wat er komt en toch ook weer niet. Alsof het leven een spel monopoly is en je succes, geluk en gezondheid worden bepaald door het aantal ogen wat je gooit. Dit maal ben ik "slechts op bezoek". Het voelt als of ik een kaartje bij me heb in de trant van : "verlaat de gevangenis zonder betalen".
Ik ben niet gek, ik wéét hoeveel mensen er dagelijks in een ziekenhuis komen. Ik lees het in de berichten van vrienden op Facebook en hoor het om me heen. En toch... toch raak ik er niet aan gewend.

In alles schuilt herinneringen, en écht, heus niet alleen maar slechte. Zo zie ik een kersverse moeder met haar pasgeboren zoontje, die wachten tot papa de auto heeft gehaald. Voor het eerst naar huis, een leven voor zich, hopelijk gevuld met veel voorspoed en geluk. Is het echt al 23 jaar geleden dat ik zo met Bart zat te wachten, en bijna 19 jaar geleden met Luuk?
Het gevoel van toen komt volledig boven en verrast me enigszins. Fijn om ook dié herinneringen nog op te kunnen roepen. Ik kon mijn ogen niet van hem afhouden. Die piepkleine vingertjes en dat schattige neusje. Nog totaal weerloos en onwetend. In stilte beloofde ik hem dat ik alles zou doen om hem gelukkig te maken. Pril geluk dat oneindig had moeten duren.

Ik loop verder de gang in. Bezoek loopt in en uit, patiënten wachten bij de apotheek op hun beurt. Nog steeds ziek, maar goed genoeg om in elk geval naar huis te mogen. Elke patiënt met een eigen verhaal. Ook dáár zie ik ons nog zitten. Soms kregen we zoveel mee dat we bijna een doos nodig hadden om alles mee te krijgen. Zelfs de apothekersassistenten kenden ons en we kletsen alsof we goede bekenden waren.

Dan zie ik ze zitten. Aan een tafeltje halverwege de gang zit een man van ongeveer mijn leeftijd. Naast hem zit een vrouw met rode ogen, en een jongen, rond de twintig. De man heeft een infuuspaal bij zich, en de blik in zijn ogen verraad dat dat niet voor wat extra vocht is. Ik ken de blik maar al te goed. De blik van wanhoop met een sprankje hoop. Onze blikken kruisen elkaar en ik knik hem bemoedigend toe.

Wat heb ik met hen te doen. Het hele gezin lijdt aan die rotziekte, angst en onzekerheid worden nieuwe hoekstenen. Wat staat deze mensen nog te wachten? Bizar om te realiseren dat het ons dus ook gewoon is overkomen. Soms lijkt het echt nog steeds een vaag en slecht verhaal. Zeker als ik een paar nachten achter elkaar over hem gedroomd heb, dan lijkt het net of hij er gewoon nog is.

Inmiddels ben ik bij de lift gekomen en schud ik het leed dat ik tegenkwam van me af, voor mijn eigen wanhoop weer de overhand kan krijgen. Voor mijn eigen pijn weer omhoog kan komen.
Mijn masker heeft moeite om mijn prikkende tranen tegen te houden. Maar dapper slik ik ze weg. Want vandaag heb ik nog hoop.
Vandaag ben ik "Slechts op bezoek..."








donderdag 31 oktober 2019

Lessons in loss

Een paar maanden geleden werd ik gewezen op de uitzending van Summer School, waarin Femke van der Laan zou spreken over het verlies van haar man. Ik heb het op dat moment niet gekeken. Niet omdat ik het niet wilde, maar omdat ik weet dat ik nogal eens vol schiet tijdens dat soort programma's en ik het zonde vond om de helft te moeten missen door mijn eigen gesnotter. Daarom sloeg ik de link naar "uitzending gemist" op op mijn pc en wachtte ik het juiste moment af.
Ha, valkuil nummer één: er is geen juist moment.
Als ik namelijk denk dat ik iets wel aan kan, barst ik zomaar in janken uit. Terwijl de dagen waar ik erg tegenop zie geruisloos voorbij glijden, en ik maar wachten tot die tranen gaan vallen. Niet dus. Niet als je er op rekent.

Maar goed, gistermiddag was het dan zover. Ik was voorbereid,  had een bak koffie en doos tissues binnen handbereik en drukte op play. Het eerste wat ik zag en dacht was: wat een mooie dappere vrouw. Het tweede wat ik dacht was: ja wat moet ze anders, ze heeft geen keus!
Zo puur en eerlijk in haar eigen eenzaamheid en verdriet. Eigenlijk hoefde ze niet eens iets te zeggen, we spreken dezelfde taal en hebben blijkbaar hetzelfde doel.
Lessen in Verdriet.

We hebben het allemaal, groot of klein verdriet. Is het te meten? Nee! Kun je het vergelijken? Nee! En dat hoeft ook helemaal niet.
Maar waarom schamen we ons er dan zo vaak voor. Het klopt wat ze zegt, hoe vaak verontschuldigen we onszelf niet voor onze tranen. Menigmaal heb ik mezelf sorry horen zeggen als ik het niet droog hield als het gesprek op Johan kwam. En nog steeds...
Tegenwoordig draai ik me steeds vaker snel om en hoop ik maar dat de ander niets heeft gemerkt...

Het zit in hele kleine dingen, soms zelfs maar in één zinnetje. Zoals vorige week.
Mijn zus en zwager zijn aan het klussen en ik ging even kijken hoe het vorderde. De tegels in de badkamer zaten er keurig op en ik complimenteerde mijn zwager daarmee. Zijn lieve en enthousiaste antwoord was: Jaaa, dat heb ik nog van je mannetje geleerd!
Bam! Ik heb nog een glimlach getoverd maar me meteen omgedraaid.
Het missen kwam in één klap boven. Het was een compleet goed bedoelde opmerking en daarom schaamde ik mij voor mijn gevoel. Wilde ik niet dat mijn compliment naar hem zou uitdraaien op troost naar mij. Wilde ik hen niet wéér belasten met mijn verdriet.

Verdriet dat er áltijd is. Ondanks ik vaak genoeg lach, dat ik doorga met leven en voorzichtig durf te dromen van een toekomst zonder hem.

Mijn vraag aan jullie is, hoe doe jij dat? Stop jij het ook het liefste weg? Schaam jij je voor je verdriet? Want wat zal een ander er wel niet van zeggen...
Of gooi je het er gewoon uit, ben je eerlijk in je gevoel, hoe goed of slecht dat op dat moment ook is?

Ik heb besloten om me er niet meer voor te schamen. Als ik namelijk eerlijk ben in mijn verdriet, kun je er zeker van zijn dat ik ook oprecht ben in mijn vreugde.
Want ook na drie lange jaren zijn mijn tranen nog steeds bittersweet. Tranen van gemis, maar ook van trots op mijn lieve dappere mannetje, van blijdschap dat ik zolang met hem samen mocht zijn, al was het ook veel te kort.

Oprechte interesse in een ander is oprecht willen delen. Vreugde én verdriet, wanneer dat ook komt, en twee kanten op. Jij mag bij mij, mag ik dan bij jou... eerlijk zullen we alles delen...
Ik stem vóór, doe je mee?


dinsdag 29 oktober 2019

Don't you, forget about me

Het is vrijdagochtend heel vroeg, ik balanceer nog op de rand tussen slapen ontwaken. Tevreden rek ik me uit. Mijn handen glijden naar jouw kant van het bed, waar ik je warmte nog kan voelen. Ik geef me nog even over aan het behaaglijke gevoel van jouw handen op mijn lijf en je mond op de mijne. Wat voelt het vertrouwd en vanzelfsprekend. Je fluistert zachtjes lieve dingen en zegt me dat je van me houdt. Dat ik dat nooit mag vergeten...

Ineens is mijn slaap voorbij. De warmte die ik voel komt van mijn ultra-zachte pyjama. Jouw handen blijken die van mezelf te zijn en waarschijnlijk voel ik mijn eigen lichaamswarmte nog aan jouw kant van het bed. Puur omdat ik daar regelmatig naartoe rol 's nachts. Maar jouw woorden hoor ik nog steeds. Als een mantra speelt het zich in mijn hoofd af. Je houdt van me, hoe zou ik het ooit kúnnen vergeten.

Weet je wat me wel eens beangstigt? Dat ik de levende beelden van jou ooit niet meer kan oproepen. Ik merk namelijk dat die nu al steeds meer vervagen. Er zijn bepaalde situaties die nu gelukkig nog helder zijn. Zo zag ik regelmatig je auto aankomen als je uit je werk kwam. Ik stond dan vaak op je te wachten in de deuropening, oprecht blij dat je weer veilig thuis was.
Het moment dat je hoofd om de hoek verscheen en die gulle lach op je gezicht kwam als je zag dat ik daar stond, staat in mijn geheugen gegrift. Net zoals bijvoorbeeld de concentratie en precisie, die van je gezicht af waren te lezen als aan het klussen was of een bord Catan neerlegde.

Helaas weet ik ook nog levendig voor me te halen hoe heftig je je laatste maanden vond. Nog regelmatig komt het filmpje voorbij in mijn hoofd van een van de spaarzame momenten dat jij de wanhoop nabij was. Jij, die nóóit de moed verloor, ons altijd wist op te beuren. Jouw verdriet en pijn zijn nog steeds voelbaar voor me, dat beeld raak ik nooit meer kwijt.

Mijn grote angst is dat dát de beelden zijn die blijven, terwijl de mooie momenten vervagen. Het mag niet gebeuren, daarom probeer ik elke dag nog aan je te denken hoe je was toen alles nog gewoon was. En dat valt soms niet mee.

En daarom: als je nog wél "gewoon" samen bent, als je eigenlijk geen reden denkt te hebben om eens goed naar je liefste te kijken, omdat die er toch altijd is, doe dat dan tóch. Neem elk detail in je op, film af en toe, leg dingen vast...
Want ook al verwacht je het niet, wellicht komt ooit de dag dat je wenste dat je het wél had gedaan. Maar dan rest er niets dan een warme pyjama en een heel leeg bed...




donderdag 10 oktober 2019

Brief aan mijn lief

Hey lieffie,

Normaal gesproken begin je een brief met iets standaards zoals: "lang niet gesproken!" of "hoe gaat het met je?" Het eerste klopt als een bus, het tweede zou ik dolgraag uit jouw mond willen horen, maar dat zit er helaas niet meer in. Daarom ga ik je maar vertellen hoe het met mij en de jongens gaat.

Het is bijna niet voor te stellen dat het al bijna drie jaar geleden is dat ik je stem hoorde, je lach door ons huis galmde en ik je lijf tegen het mijne voelde.
Als ik mijn ogen dicht doe lijkt het als gisteren. Misschien niet zo gek als je bedenkt dat die jongens van ons meer op je lijken dan ooit tevoren. Ze zijn veranderd en gegroeid. Niet zozeer in de lengte, maar wel qua ontwikkeling. Als ik Bart zie porrelen met de elektra zie ik jou, en het is soms gewoon eng hoeveel de lach van Luuk op die van jou lijkt.

Net zoals hen ben ook ik  voortuitgekomen. Het zou je verbazen als je ziet hoeveel geduld ik tegenwoordig heb, hoe praktisch ik met tegenvallers omga en hoe flexibel ik ben geworden.
Je moet er waarschijnlijk om lachen, maar het lukt me zelfs om af en toe een paar minuten te laat op een afspraak te verschijnen. Niet dat ik dat expres doe, maar soms lopen dingen net iets anders dan je had voorzien. Al blijft dat toch nog steeds wel een dingetje... Het besef dat het leven niet altijd maakbaar is vind ik nog altijd lastig.
Zo werd me ingefluisterd dat het derde jaar na een overlijden weer wat opbouwender zou worden.
Vol verwachting stapten we dan ook 2019 in, voor mijn gevoel zou dit het jaar van veranderingen worden

Het jaar is nu op 3/4 en ik kan alleen maar zeggen dat dat ook echt zo is geweest.
Als je je zorgen maakt dat ik de laatste tijd wat vaker huil kan ik je geruststellen. Het gaat best goed met me hoor, ik ben gewoon een beetje moe. Er is zoveel gebeurd dit jaar, en als ik moe ben zitten mijn tranen nou eenmaal wat hoger.
Eerst overleden je ouders binnen 2 dagen, deed Luuk eindexamen, maakten we de reis naar de andere kant van de wereld, waar jij gewoon bij had moeten zijn, voetbalde Mark zijn eerste en meteen laatste wedstrijd van dit seizoen met het hoogste team van SJC en veranderde ik na 26 jaar ons complete interieur.

Weet je hoe klote ik het vind dat ik de jongens niet kan behoeden voor tegenslag? Net zoals ik jou daar niet tegen kon beschermen.
Dus ben ik drie jaar na dato opnieuw aan het zorgen. Het is verbazingwekkend hoeveel Mark op jou lijkt. Net als jij is hij een vechter, hij zal alles op alles zetten om hier sterker uit te komen. Maar tegelijk is er ook bij hem de berusting die jou zo typeerde. Ook hij klaagt niet, weet dat het even niet anders is. Maar  voor mij voelt het of de afgelopen drie jaren zijn weggevallen. En ondanks dat ik dat opnieuw met alle liefde doe, valt het me eerlijk gezegd zwaarder dan ik had verwacht.

Maar verder gaat het best goed. Het is moeilijk om toe te geven, maar ondanks alles is het leven vaak genoeg best leuk. Er komen zoveel mooie dingen op mijn pad. Natuurlijk realiseer ik me dat dat waarschijnlijk nooit was gebeurd als jij was blijven leven, iets wat ik duizend keer liever had gehad. Maar het is nou eenmaal zo gelopen, dus pak ik alles aan waar ik blij van word en energie van krijg.

Ik zou je willen vragen of ik het allemaal goed doe, of je de nieuwe meubels mooi vindt, of je me zult blijven helpen, of je de jongens wilt behoeden voor nog meer ellende, of je trots op ons bent, of je...
We hebben zoveel uitgesproken naar elkaar maar toch wil ik je nog zoveel vertellen, nog zoveel vragen...

Ik hoop dat je ons op wat voor manier dan ook zult blijven sturen. Dat je ons leven blijft opvrolijken door je humor en lach uit de mond van Luuk, je technische kennis doorgeeft aan de handen van Bart, je stabiliteit en doorzettingsvermogen inzet bij het herstel van Mark, en dat je onze liefde nog steeds wilt bundelen, zodat ik de jongens de geborgenheid en rust kan geven die ze zo hard nodig hebben.

Love you sweetie, liefs je meissie xxx



















donderdag 12 september 2019

Plus 1

September is niet meer mijn maand. Toen ik klein was had de maand september voor mij iets magisch, ik ben namelijk halverwege die maand jarig.

De grote euforie ging er al een beetje vanaf toen  ik 9 jaar werd. Drie dagen ervoor stierf mijn opa en op mijn verjaardag was de avondwake. Dat jaar was het voor het eerst niet feestelijk, iets wat de jaren erna toch bleef sluimeren. (wat exact de reden is dat we Jo zijn begrafenis niet op een verjaardag hebben gedaan). Maar goed, op een gegeven moment kwam toch de gezelligheid weer terug, al denk ik elk jaar nog aan opa op die dag.

De jaren verstreken met vele mooie september-momenten. Late vakanties, starten met een baan, ontdekken dat ik zwanger was... Tot 2014. Vanaf dat jaar werd september nooit meer wat het was. Deze maand staat sindsdien compleet in het teken van ziekte, chemo en dood. Het overschaduwt elk jaar opnieuw mijn verjaardag. Toen Jo ziek was heb ik het geen jaar kunnen vieren, ondanks dat dat wel nog de bedoeling was. Meestal moest ik de visite de dag ervoor nog afbellen.

Nooit had ik kunnen denken dat ik er ooit écht tegenop zou gaan zien om jarig te zijn, en dit jaar helemaal. Niet omdat ik zo erg vind om ouder te worden, maar wel omdat ik nu ouder word dan Johan is geworden.
Het voelt gewoon raar. Het besef dat ík doorleef, waar het voor hem stopte.

Dit jaar begon september weer niet zo goed. Geen kwestie van leven of dood gelukkig (al is het absoluut niet leuk), maar wel weer ziekenhuis. De combi september-ziekenhuis-wij gaat helaas niet echt lekker meer samen. Ongewild verschijnen er constant beelden van voorgaande jaren op mijn netvlies. Ik slaap slecht, herinneringen dringen om voorrang en tranen zitten hoog. Nu al 5 jaar lang, elke september opnieuw...

Dat moest anders! Ik moét gewoon iets leuks hebben om naar uit te kunnen kijken. En zo stond ik een paar dagen terug ineens in een meubelzaak. In een opwelling had ik bedacht dat het nú het moment is voor verandering. Voordat ik me ook maar zou bedenken heb ik werkelijk een heel nieuw interieur gekocht. De tranen kwamen al op de terugweg. Want op het moment dat de meubels straks komen, doe ik weer een stukje van "ons samen" weg. Deze keuze is van mijzelf (en de jongens).

Misschien is het wel een mooi moment voor een nieuw begin, ben ik wellicht klaar om weer een stap te maken. Naast het dubbele gevoel ben ik namelijk erg blij met mijn nieuwe spullen. En dat mag ook. Morgen ben ik jarig en ik ga het vieren. Omdat hij het niet meer kan en ik wel. Morgen word ik Johan+1, Happy Birthday to me!



woensdag 4 september 2019

Mooi jezelf!

Zomaar een willekeurige dag, net als alle andere. Ook ik moet vroeg mijn bed uit en na het doen van enige (met grote regelmaat terugkerende) huishoudelijke taken, aan het werk. Omdat ik geen zin heb om eerst naar huis te gaan om me om te kleden, fiets ik meteen daarna door naar de supermarkt voor de dagelijkse boodschappen. In mijn werkkloffie, just an ordinary day for an ordinary woman.

Onderweg zie ik veel bekenden, we zwaaien wat en roepen wat heen en weer. Ik realiseer me dat ik blij ben dat ik zoveel mensen ken. Of in elk geval gezegend ben met enige sociale gaven. Ja ik ben een mensen-mens. Altijd al geweest, maar nu ben ik er nog blijer mee. Niet iedereen beseft misschien dat het me echt helpt.

In de periode dat Johan ziek was en na het overlijden wilden veel mensen iets voor ons doen. Dat is écht onwijs lief,  maar praktisch gezien kun je als omstander gewoon niet veel. Als er af en toe iemand was die zorgde voor avondeten ofzo was dat heerlijk, maar 6 pannen op één avond krijgen zelfs mijn jongens niet op. Een lief kaartje, een knuffel of gewoon een praatje doen daarentegen wonderen. Niet alleen in dié periode, maar ook nu nog.
Maar goed, stel dat ik géén mensen-mens zou zijn geweest, dan had ik nóóit zo'n grote groep mensen om me heen gehad. Of ik die nou allemaal heel goed ken of niet, ze kunnen stuk voor stuk het verschil maken.

Ik word namelijk gelukkig als mensen gedag zeggen of een praatje maken, ongeacht waar dat over gaat. Het hoeft niet altijd over mij te gaan, ik draai het gesprek vaak liever naar de ander; hoe gaat het met joú? Misschien voel jij je van binnen eigenlijk niet zo fijn, en ben je blij dat iemand er eens naar vraagt.
Als ik het vraag, wees dan nooit bang om eerlijk antwoord te geven. Ga nooit vergelijken en daardoor je eigen ellende bagatelliseren. Ik ben ook altijd eerlijk naar jou, zal het delen als ik me rot voel, maar ook als het goed gaat.
Het leven is namelijk niet zwart/wit, ook het mijne niet. Parallel aan het gemis loopt een pad met mooie en leuke dingen. En dat mag.

Weet je, eigenlijk is mijn leven best vaak heel mooi. En het leuke is dat dat ook een stukje door jou komt. Ja jij, mooi mens! Onbewust misschien, maar toch. Dus bedankt daarvoor, bedankt voor wie je bent, bedankt voor je mooie zelf❤



donderdag 22 augustus 2019

Hype

De zomer is hét ideale seizoen voor de makers van tijdschriften om in te haken op wat gezond is wat niet. En zo krijg ik nu, in een voor mij nog onbekend land, de nieuwste hypes omtrent yoga, superfood en diëten voorgeschoteld. Want als ik op vakantie ben is het lezen van een gewoon boek gedoemd te mislukken. Eenmaal op een bedje in de zon vallen mijn ogen namelijk te pas en te onpas dicht, waardoor ik nauwelijks de kans krijg om me in het verhaal te verdiepen. Geef mij dus maar gewoon een stapel tijdschriften, waarbij ik na elk artikel toe kan geven aan mijn chronische slaaptekort.

Het ene artikel is nog lovender dan het andere. Zo lees ik de gouden tips om op weg te gaan naar de 100 jaar in goede gezondheid: matig intensief bewegen, voldoende rust nemen, dankbaar zijn, in het nu leven...bla bla bla Was het allemaal maar zo eenvoudig. Oké, misschien helpt het wel mee, maar garantie tot de deur( of tot je het tijdschrift uit hebt).

Als het serieus zo simpel was, had Johan nu gewoon op het bedje naast me gelegen.
Ik zou namelijk niet weten welk van die dingen hij heeft overgeslagen. Sterker nog, in mijn ogen was zijn lijstje met gezondheidsregels nog veel langer. Hij dronk nauwelijks, heeft in zijn hele leven niet één trekje van een sigaret genomen, hij had geen stress en at behoorlijk gezond. Hét bewijs dat al die tips gewoon bladvulling zijn. En wij lezen het maar al te graag. Mensen willen namelijk graag het idee hebben dat ze ergens controle en grip op hebben.

Wat is dan fijner om zwart op wit te lezen dat je alles kunt bereiken wat je wilt? Er wordt voor het gemak even geen rekening gehouden met de werkelijkheid. Ziek worden is in de meeste gevallen niet te wijten aan eigen schuld. Er zijn helaas zoveel andere factoren die daar een rol in spelen. En dat geldt ook voor doodgaan. Leef je je hele leven volgens "de regeltjes", helpt vervolgens een of andere ( misschien wel stomdronken) knuppel je naar het hiernamaals. Terwijl jij zó in het nu leefde en trouw je yoga-oefeningen deed om "Zen" te blijven. Ik weet niet of je daar dan ook nog zo dankbaar naar kunt kijken.

Een ander artikel in hetzelfde tijdschrift zegt dat je van regelmatige seks een sterk hart krijgt, in elk geval de man, is uit onderzoek gebleken. Laat dat nou het enige orgaan zijn wat het nog een beetje deed bij Johan. De enige reden waarom hij het zolang volhield terwijl de rest van zijn lijf het liet afweten. Zou dat artikel dan toch een kern van waarheid bevatten, of bevestigt het wat het eerste artikel al beweerde? Namelijk dat je moet genieten van elke dag die je is gegeven.

Dat Johan en ik dat altijd gedaan hebben, is regelmatig één van de vele dingen waar ik dankbaar voor kan zijn. Maar veel liever had ik hem hier naast me gehad, op dat bedje dat voor altijd leeg is...



zondag 4 augustus 2019

Overmacht

Zondagochtend 8 uur. Ik heb geen wekker hoeven zetten en dat was maar goed ook. De warmte van de laatste weken vergt nogal wat van mijn nachtrust. Daarbij slaap ik eigenlijk pas écht als de laatste van mijn jongens zich bij thuiskomst heeft gemeld, en aangezien ik morgen weer moet werken wil ik me nog even lekker omdraaien.

8.01 uur. "Mam?"... Ik hoor het wel maar negeer het. Niet nu, niet op mijn enige uitslaapochtend. "Mama?..."
Pfff.... hmmm?? "Mam, ik ben zo misselijk".
Ik vraag of hij dan misschien wat paracetamol wil en of hij een emmer kan pakken, just in case.
"Ja maar kunt U dat dan misschien even doen? Het duurde namelijk al tien minuten voordat ik van mijn bed naar de bank kon komen."

Tja, dan toch maar mijn bed uit. Ik geef hem de emmer en vertrek weer naar bed. Ik voel me onrustig. Het enige dat zich als een mantra herhaalt in mijn hoofd is: Ik wil het niet, niet wéér! Ik wil dat alles gewóón is, saai voor mij een part. Nee, ik wil het gewoon niet meer, ik ben nog steeds moe van toen...
Als een mokerslag komt het binnen. Ik ben blijkbaar zó klaar met het zorgen voor... natuurlijk wil ik zorgen voor mijn gezin, maar ik wil géén situaties waarin ik volledig in charge ben. Geen hulpbehoevenden meer graag, ook al kunnen ze er natuurlijk totaal niks aan doen. Ik wil niet meer hoeven rennen naar dokters op onmogelijke tijden, pillen geven, spuugbakjes aangeven en moeten legen, alles regelen oftewel: alle ballen in de lucht houden.
Ik wil eigenlijk dat ik gewoon al die ballen op de grond kan laten donderen, en dat iemand anders ze dan eens opraapt...

Helaas voor mij, maar dat zit er even niet. Kindlief heeft gevoetbald en is daarbij lelijk geblesseerd geraakt aan zijn knie. Het is dik, doet zeer, hij kan er nauwelijks op lopen, laat staan dat hij zelf naar de fysio kan fietsen. Dus zorg ik zonder mopperen voor coldpacks, smeer nog maar een zalfje, loop kleine blokjes door de straat met hem en probeer mijn onrust de kop in te drukken.
Want op zijn beurt probeert hij het heus wel, net als zijn vader een paar jaar terug. Ondanks de pijn zet hij een bakkie en als hij gaat afwassen met Luuk, pakt hij er een stoel bij.

Ik denk ( en hoop) dat de schade meevalt. Zolang er niet duidelijk is wat er precies is, zal ik hem taxiën. Ik zal de zorgzaamheid van de onrust laten winnen. Omdat het voor hem toch al zo zuur is. En over het algemeen gaat een zere knie weer een keer over, ook gaan daar soms wel een paar weken overheen. Dit in tegenstelling tot de onrust die machteloosheid bij ziekte veroorzaakt. Dat gevoel lijkt soms verdwenen, maar steekt in dit soort situaties blijkbaar toch weer de kop op. Ongeneeslijk, helaas. Als die knie dan tenminste maar snel weer beter wordt...


donderdag 25 juli 2019

Remember the promise we made


Oké, het zat er wel een keer aan te komen. Waar ik altijd bemoedigend hoor dat ik zo stoer en dapper ben, voel ik me nu verre van dat. Ik weet ook precies waar het door komt.

Onze allerlaatste dag in Indonesië is aangebroken. De laatste dag van de laatste belofte die ik aan Johan heb gedaan. Soms ben ik blij dat ik geen tientallen beloftes gedaan heb. Niet alleen omdat ik die wellicht nooit allemaal zou kunnen waarmaken, maar ook omdat het knap vermoeiend is soms. Leven met de "verplichting" om je aan je woord te houden. Al moet ik toegeven dat het soms ook fijn was, omdat het enige houvast gaf.

Terugkijkend op zijn naderde dood heb ik twee beloftes gedaan, en nu dus alle twee vervuld.
De eerste leek me niet zo moeilijk: zorgen dat hij nooit vergeten wordt. Daarbij dacht ik toen dat het voldoende zou zijn om het over hem te blíjven hebben, zijn naam te blijven noemen en zijn grapjes in ere te houden. In de praktijk is er behalve onze eigen herinneringen ook een boek uitgekomen, dat in menig boekenkast prijkt. Missie geslaagd wat mij betreft!

De tweede was om de reis die we zouden gaan maken alsnog te doen. We did it...
Niet half, maar héél, niet "ff snel" maar gewoon drie volle weken...
En vandaag is de laatste dag...
Straks ben ik weer thuis, en dan? Voor het eerst heb ik spijt dat ik geen waslijst vol beloftes heb gedaan. Ongemerkt hebben de laatste jaren toch in het teken daarvan gestaan. Het gaf me een doel, "I had a job to do". Het was nog iets van òns. Waarom voelt het nu alsof dat klaar is?

Ik weet het even niet meer. Wat zal me straks nog drijven? De jongens worden ouder en ( gelukkig maar want zo hoort het ook) vinden steeds meer hun eigen weg.
Zal ik zelf ook mijn weg gaan vinden? Zal ik iets vinden waar ik energie van krijg, kracht uit haal en wat me nuttig laat voelen?
Johan zei op het laatst dat ik mijn weg weer zou vinden, was dat misschien een belofte van hem aan mij? Dat hij me aan zal sturen? Ik mag het hopen. Want voor nu zit ik er even doorheen... voor mijn gevoel ben ik terug bij af.

Vandaag mag ik huilen, mijn tranen laat ik hier achter op Bali, het eiland waar we van zijn gaan houden. Het eiland dat onze droom heeft waargemaakt. Tranen om alles wat ik moet missen, maar ook tranen om wat ik nog heb. Want ik heb me hier regelmatig gerealiseerd hoe rijk ik ben met zulke geweldige jongens.

Een schat aan nieuwe herinneringen nemen we mee naar Nederland, waar ik mezelf opnieuw tijd ga geven om tot rust te komen. Om te bedenken wat ik wil, of dat ik alles maar gewoon laat gebeuren. Zonder specifiek doel zorgen dat ik dat geluksgevoel behoud. Elke dag een beetje, en soms een beetje meer.
Lijkt me een mooie belofte!





donderdag 18 juli 2019

Belofte maakt schuld


Hier lig ik dan, ruim 12000 kilometer van huis, op mijn bedje bij het zwembad. Alles is anders: het verkeer, de taal, het eten, de mensen... Maar ondanks dat en de afstand, is het dezelfde zon die mijn huid verwarmt. En mis ik je hier ook. Net zoveel als thuis, of misschien wel meer.

Weet je nog dat we het hier voor het eerst over hadden? Een paar jaar geleden, toen het idee dat we  25 jaar getrouwd zouden zijn, nog  een soort vanzelfsprekendheid was? Ervan overtuigd dat we dat gingen halen, begon het dromen over een mooie reis. Jij wilde ook nog een groot feest geven, dus zouden we het gewoon allebei doen. Waarom ook niet? Je krijgt maar één kans, daarom moet je vieren wat je vieren kunt. Elke dag plukken, daar was je een kei in.

We droomden van witte stranden, palmbomen en een andere cultuur. Of het Aruba, Zuid-Afrika of Azië zou worden, daar waren we nog niet uit. Maar de reis zou er komen, met zijn vijven, omdat het wellicht ook de laatste gezinsvakantie zou kunnen worden. We waren er van overtuigd dat we onze droom waar zouden maken en begonnen alvast met sparen.

Maar toen gebeurde wat niemand op voorhand had voorzien. Je werd ziek en, geheel tegen alle verwachtingen in, overleed je twee weken na onze 23e trouwdag. Niet alleen déze droom, maar ál onze plannen vielen  in het water. We moesten door met zijn vieren, en hoe vreselijk klote dat ook is, het lukt ons op de een of andere manier om staande te blijven.

Vandaar dat onze droom toch weer omhoog borrelde  toen de datum van ons zilveren huwelijksfeest naderde. Zou ik het gewoon doén? Schijt hebben aan wat anderen ervan zouden denken, de armoede de pest laten krijgen en gáán voor wat we elkaar beloofd hadden: de jongens laten zien dat er meer is in de wereld. Het leven léven... omdat je nooit weet wanneer je leven ooit wéér op zijn kop zal staan.

En zo komt het dat ik hier nu lig. Twee weken lang hebben we elke dag gereisd, ontelbare tempels gezien, rijstvelden, plantages en heel veel meer. Soms gebeurde er iets, of zagen we dingen waardoor jij je aanwezigheid liet blijken. Zo heb niet alleen ik, maar ook jij je aan je belofte gehouden. Deze reis hebben toch een beetje met zijn vijven gemaakt. We proberen van alles te genieten, en door onze ogen geniet jij mee. En als ik eens een keer breek, is dat jouw onmacht die eruit komt. Jouw verdriet omdat je er niet écht bij kunt zijn. Maar ik voel je trots dat we alsnog zijn gegaan, al was daar eigenlijk weinig twijfel over bij mij.
Want er is me altijd geleerd dat wat je beloofd hebt, moet je doen...



donderdag 13 juni 2019

Komt wel goed schatje

Vandaag is het 14 juni. Op zich geen speciale datum voor mij, maar dit jaar wel een vreemde dag. Ik ben vandaag op de kop af 46 jaar en 273 dagen. Ik hoor jullie denken: oké.... hoe kom je daar nou op? Nou, daar heb je hele handige online tools voor die feilloos voor je uitrekenen hoe oud je bent. Toen Johan een poosje dood was heb ik namelijk berekend hoe oud híj precies geworden was.

14 juni... Vandaag ben ik op de dag af net zo oud als Johan was toen hij stierf. Het laat me weer even nadenken over mijn leven. Wat heb ik tot nu toe bereikt? Maar ook wat wíl ik nog graag in de toekomst? Met wat ik heb bereikt ben ik dik tevreden, maar durf ik nog verwachtingen te hebben voor de komende jaren? Verdien ik die kansen wel? Durf ik me nog open te stellen voor nieuwe dingen?

Ik probeer me te verplaatsen in hoe Johan zich moet hebben gevoeld. Ruim twee jaar ziek zijn, steeds zieker worden en de situatie steeds uitzichtlozer. In je achterhoofd wéten dat je dit nooit zult kunnen winnen. Weten wat je achter zult moeten laten. Weten dat je heel veel belangrijke gebeurtenissen in het leven van je kinderen zult moeten missen. We hebben nog veel besproken, maar toch bleef de dood een onuitgesproken iets. Alsof we allebei wisten dat het onvermijdelijk was, iets waar we allebei verdrietig van werden, en er daarom beiden over zwegen. Gevolg was dat ik mezelf diep van binnen heel stilletjes voorbereidde op het vreselijke moment dat het einde verhaal zou zijn.

Ik ben er van overtuigd dat hij dat ook deed. Heel stil, een onuitwisbare lach op zijn gezicht maar ik las het verdriet in zijn ogen. Wat deed dat zeer... Als mijn angst naar boven kwam troostte hij me met de woorden: het komt wel goed schatje.
En dat kwam het ook steeds, zó vaak zelfs, dat ik er bijna in ging geloven.

46 jaar en 273 dagen. Ik wil niet dat mijn leven al over is, net zo min als hij dat wilde. Hij verdient het op zijn minst dat ik nog wat van mijn leven maak. Voor hem, voor de jongens en ook voor mezelf. Opnieuw beginnen kan niet, daarvoor neem ik teveel moois mee uit mijn eerste kleine 47 jaar. En ook al ben ik hoogstwaarschijnlijk wel over de helft, ik kan nog steeds verder bouwen op de stevige fundering die er al ligt. Ik heb alle emoties daarin al verankerd liggen, van liefde en geluk tot ziekte, verdriet en dood. Niets heeft me eronder gekregen dus mag ik vertrouwen op de woorden die Johan nog steeds vaak fluistert in mijn hoofd:
Komt wel goed schatje!






donderdag 16 mei 2019

Anne, Julie, Tanja en....

Ik ben gewoon stil....
Heel het land is stil met mij.
Al die slopende dagen dat we zochten, hoopten, maar eigenlijk niet meer dúrfden te geloven dat Anne gevonden zou worden.
Anne, een doodgewoon meisje die we niet persoonlijk kenden, maar die de gemoederen in het hele land bezig hield.
Ik zie op de foto's een vrolijke meid, die gewoon een stukje ging fietsen. Nog één keer een selfie en dan stilte....

Net zoals mensen zich niet in onze situatie kunnen verplaatsen, kunnen wij ons totaal niet indenken hoé vreselijk het is als je (klein)kind, je zus,  nichtje of vriendin wordt vermist.
De hoop die iedereen nog voelt de eerste dagen, maar dan...
Hoe langer het duurt hoe wanhopiger je word kan ik me zo indenken.
Elk spoor, elke aanwijzing grijp je aan. Bij elk telefoontje zit je hart in je keel....

En dan vandaag het trieste nieuws dat haar lichaam is gevonden....
Ze was gewoon op het verkeerde moment op de verkeerde plaats.
Of moeten we zeggen dat de dader nóóit op die plaats had mogen zijn?
Dat het rechtsysteem in Nederland wel heel krom is?
Dat het te zot voor woorden is dat er met zoveel zorg wordt omgegaan met de daders, in plaats van de samenleving te beschermen tegen dit soort lui?

De onzekerheid is voorbij.
Familie en vrienden hebben "gelukkig" hun Anne's lichaam terug om daar met heel veel pijn afscheid van te kunnen nemen.
Want er zijn nog heel veel "Annes" die nog niet gevonden zijn. Families die nog steeds zoeken, daders die nog vrij rondlopen, wachtend op een volgende Anne...

Lieve mensen laten we wat meer naar elkaar omkijken.
Zullen we elkaar wat meer helpen en zorgen dat deze monsters geen kans meer krijgen? Want niemand wil op het verkeerde moment op de verkeerde plek zijn....

Rust zacht lieve Anne, Julie en….❤


donderdag 25 april 2019

All the single ladies

Nooit, maar dan ook nóóit heb ik gedacht dat ik dit nog eens zou zijn: a single lady.
Geen lastige toestanden, niet zielig, best happy maar ja, toch echt wel in mijn eentje. En weet je, eigenlijk kan ik dat best goed! De slogan: "een slimme meid is op haar toekomst voorbereid" kwam pas in het nieuws toen ik allang gesetteld was. Maar toch blijk ik beter voorbereid dan ik dacht. Ondanks dat mijn toekomst totaal anders werd dan ik voor ogen had.

Anders dan ik altijd vermoedde heb ik, om mijn leven leefbaar te houden, niet persé een man nodig. Zo heb ik geen gebrek aan een man om me financieel te onderhouden. Ik red me uitstekend zo, er is elke dag brood op de plank en bovendien ben ik behoorlijk goed in het bijhouden van mijn ( financiële) administratie . Ook woon ik prima, en weet met de meeste klusjes in huis prima te dealen. So far so good zou je denken. Maar eigenlijk ligt dáár ook precies het probleem.

Want ja, ik kan best veel. Naast het bovengenoemde ben ik namelijk ook nog af en toe kapster, schrijf ik graag en ook het zorgen voor anderen staat hoog op mijn lijstje. Toen Johan ziek werd ontpopte zich een ware verpleegkundige in mij. Een duizendpoot dus, maar met één groot probleem;
Ik mis de diploma's. Alles wat ik kan heb ik geleerd door het gewoon te doen, aan ervaring inmiddels geen gebrek.

Gezond verstand (én de lessen handelswetenschappen van Dhr Correira) leerden me, dat je financieel overeind blijft zolang er meer geld binnen komt dan eruit gaat. Overzicht is daarbij cruciaal, maar als echte september-maagd is orde scheppen bij mij geen enkel probleem.
Johan was hier de handigste in huis, maar hij stimuleerde me altijd om te helpen. Verven en behangen zijn niet moeilijk, je moet het gewoon een keer doen. En als het mislukt doe je het opnieuw. Inmiddels kan ik zelfs laminaat leggen en ontstop ik afvoeren alsof ik een eigen klusbedrijf heb.
Hetzelfde geldt voor de kappersschaar. Ook dat is een kwestie van durven. Toen de jongens klein waren was de tondeuse genoeg, maar nu ze ouder zijn hebben ze ook andere kapsel-wensen. Ik heb het mezelf aangeleerd en natuurlijk ging het ook weleens mis maar gelukkig groeit haar weer aan😉

Wat mijn medische kennis betreft, kom ik natuurlijk niet veel verder dan non-hodgkin traject dat wij hebben doorlopen. Mijn langgekoesterde droom om verpleegkundige worden kwam toch nog een beetje uit. Al had ik die liever niet op mijn eigen man gepraktiseerd. Ik heb in die paar jaar zóveel kennis opgedaan, dat ik serieus zo op de afdeling had kunnen worden ingezet.

Maar nu dus de vraag; wil ik dat nog wel? Want op mijn lijstje ervaring ga ik zonder papieren nergens aangenomen worden. Niet als financieel administrateur, niet als kapster en ook niet als verpleegkundige. En als ik besluit om tóch nog dat diploma te gaan halen, wáár kies ik dan voor? Ik vind namelijk alles leuk.

Of besluit ik om lekker door te gaan met het verzamelen van ervaring. In alles wat ik kan en leuk vind om te doen.
Als single lady en slimme meid.
Met wellicht ooit een man, niet omdat ik hem nodig heb, maar puur voor de gezelligheid!










Pippi


In welk bekend figuur herken jij jezelf? Of op wie zou je wel willen lijken? Voor mezelf lijkt dat niet zo moeilijk. Ik voel me namelijk af en toe net Pippi Langkous. Want tegenwoordig trek ik me steeds iets minder aan van wat anderen van me denken, ik durf meer dan ik wist én ik blijk bij tijd en wijle een stuk stoerder dan ik ooit had gedacht. We hebben allebei een huis, een aapje ( ik zelfs 3 😉) en een bed waarin we slapen. Ik heb alleen geen paard.

Maar het grootste verschil is dat Pippi nog jong is en als credo heeft:
" Ik heb het nog nooit gedaan dus ik denk dat ik het wel kan". Heerlijk die onbevangenheid, dat geloof in je eigen kunnen. Alles gewoon doén, ongeacht of je het kunt. Met mijn 20 jaar plus 26 jaar ervaring, heb ik al voor heel wat hete vuren gestaan. Mijn credo is dus tegenwoordig:
" Ik heb het vast al eens gedaan en hoop dat ik het nog een keer kan en durf".

Want mijn  onbevangenheid ben ik helaas kwijt. Het is niet zo dat ik geen risico's meer durf te nemen, of dingen nu uit de weg ga. Integendeel, ik ben voor weinig dingen nog bang. Hoe nieuw, eng of spannend ik iets ook vind, bij alles denk ik: wat heb ik te verliezen? Eigenlijk is het antwoord altijd eenduidig: niets! Ik ben ook niet meer bang voor wat anderen wel niet zullen denken of zeggen. We weten namelijk allemaal dat iedereen wel wat te zeggen heeft, wàt je ook doet. Tegenwoordig leg ik dat makkelijker naast me neer. 'Ga eerst maar eens in mijn schoenen staan', denk ik dan. Kijken hoe je zelf overeind zou blijven.

Gelukkig valt het wel mee met het commentaar in mijn omgeving, en als ze het achter mijn rug om doen, is mijn rug wellicht wat breder dan ik dacht. Nee, ik stap momenteel makkelijk op dingen af. Óók omdat ik geen spijt wil hebben van gemiste kansen. Ik wil geen tijd verspillen met twijfelen of ik het wel kan. Dat zie ik wel als ik het gedaan heb. Het is meer dat ik bang ben dat het niet lukt. Net zoals het me niet lukte om het tij te keren toen Jo ziek werd. Ik besef dat ik me daardoor niet moet laten afschrikken, me niet moet laten leiden door angst om te falen.

Dus hou ik me vast aan Pippi en probeer ik zo onbevangen mogelijk te beginnen aan de rest van mijn leven.
" Ik probeer alles, of ik het nou al eens gedaan heb of niet. En ik denk dat ik dát wel kan!"



donderdag 11 april 2019

Bloedserieus


Ik zie het nog steeds voor me. Twee keer per jaar hingen er vlaggen van het Rode Kruis rond de oude mavo. Iedereen in het dorp wist dat er weer bloed gedoneerd kon worden. Ook al was het een ver-van-mijn-bed-show, vanaf het moment dat ik mócht geven heb ik het gedaan. Beetje primitief, op veldbedjes, maar met het goede doel voor ogen.

Bij Johan was het vergelijkbaar. Zijn vader gaf al sinds jaar en dag bloed bij de bloedbank, en het was voor hem niet meer dan logisch dat hij dat ook ging doen. Na een aantal jaren hield het, mede door regelgeving en veiligheid, voor het Rode Kruis op. Iedereen werd verzocht voortaan naar Leiden te gaan voor donaties. En zo konden Jo en ik gezellig samen. Op een gegeven moment werd ons de vraag gesteld of we plasmadonor wilden worden. Dat mag vaker (elke twee-drie weken) en duurt wat langer maar ach, je ligt daar niet op een veldbed. Nee, het zijn heerlijke stoelen, bakkie erbij, eventueel wat lekkers als je klaar bent. Prima te doen!

Later zijn we allebei nog gevraagd om plaatjesdonor (op afroep) en beenmergdonor te worden. Overal zeiden wij ja op. ‘Beter geven dan nemen’ was ons motto. En buiten dat: we waren er van overtuigd dat we gezond waren. Dat moest haast wel als je zo vaak werd gecheckt! Helaas ging die vlieger niet op. Ze kunnen je namelijk niet overal op testen. En zo kwam het moment dat Johan in plaats van te geven, moest némen. Heel raar. Vooral ook omdat je je dán pas realiseert hoe belangrijk donoren zijn.

Johan heeft meer dan 100 keer plasma gegeven zonder daar verder over na te denken. Maar als je het dan nodig hebt, zie je het in een heel ander licht. Voor elke zak bloedplaatjes die hij kreeg, zijn zes donoren nodig. Op een gegeven moment was dat vier keer per week, dus dat waren er al vierentwintig! En Johan is niet de enige die dat nodig had, hè. Misschien krijgen in Nederland wel 1000 mensen per dag een plaatjestransfusie. Geen enkele keer werd er gezegd: We hebben het niet voor u. Al die donoren die belangeloos hun ritje naar de bloedbank maken, zijn goud waard!

Voor mij een reden om zolang ik het kan ermee door te gaan. Intussen ben ik ook al ruim boven de 125 donaties. Ik denk aan de mensen die we er mee hebben kunnen helpen, ondersteunen, wellicht wat extra tijd hebben gegeven. Ook de jongens zijn ermee begonnen op hun achttiende. Omdat zij precies weten waarom die voorraad bij de bloedbank op peil moet worden gehouden.

Denk er maar eens over na. Als je kunt, meld je dan aan en probeer het. Stoppen kan altijd. Maar realiseer je dat je het zelf ook ooit nodig kunt hebben. Er is namelijk altijd een kans dat geven nemen wordt.

dinsdag 2 april 2019

Avontuur

Ik sta op een kruispunt. Niet zomaar eentje, maar voor mijn gevoel een hele belangrijke. Bijna mijn hele leven liep ik met Johan naast me, onze handen verstrengeld. Zo namen we feilloos dezelfde wegen, liepen naast elkaar. En mocht een van ons wat sneller gaan, wist de ander hem altijd in te halen. We kozen voor veilig, weken nauwelijks van het pad af. Maar nu is het anders.

Ik loop zonder hem als gids, en hoewel ik echt het gevoel heb dat Jo me volgt, moet ik zelf kiezen waar ik heen ga. Ik merk dat ik nieuwsgierig word. Wat zou er op de andere paden zijn? Durf ik het aan om eens níét voor de veiligste weg te kiezen. Heb ik het lef om eindelijk een keer risico's te nemen? Onbevangen en avontuurlijk, gewoon zien waar ik uitkom? Het is zó niks voor mij.

Ik stippel altijd alles uit, wil zelfs op vakantie van tevoren weten waar ik elke nacht zal slapen. Erg voorspelbaar maar in elk geval veilig. Soms denk ik dat ik best wat meer avontuur zou willen. Ontdekken wat er verder nog is: steden en landen, maar misschien ook wel op persoonlijk vlak. Ben ik al te oud voor een studie? Of ga ik verder met schrijven? De laatste jaren waren zwaar, hebben me stilgezet. Zonder spijt ben ik vol voor ons gezin gegaan, ik zou het overigens zó  wéér doen. Er was al spanning en sensatie genoeg, zelfs op ons veilige paadje.

Maar nu... durf ik op deze kruising niet alleen voor de jongens te kiezen, maar ook voor mezelf? Ik heb geen idee wat ik wil, maar hoe mooi zou het zijn als ik daar op een onverharde weg achter zou komen? Als ik talenten in mezelf zou ontdekken die diep verscholen zijn? Als ik durf te vertrouwen op mijn toekomst in plaats van vast te houden aan het veilige verleden... durf ik dat allemaal in mijn eentje?

Want wat als ik verdwaal, liever terug wil naar de bekende weg? Of keihard wordt geconfronteerd met dingen ik eigenlijk toch liever niet wil. Heeft mijn ziel alweer genoeg eelt om mezelf op te kunnen vangen? Of loop ik dan onherstelbare schade op? Is er dan nog wel een mogelijkheid om terug te keren? Terug naar het kruispunt waar ik nu sta.

Ik blijf denk nog even hier, nog even moed verzamelen voordat ik in het diepe spring. Voordat ik het aandurf om mijn vleugels uit te slaan naar de onbekende toekomst. En áls ik het doe neem ik Johan zijn woorden mee als gids: ga je mee verdwalen? Ik weet de weg...

Lief leven

Ik zweef. Alsof ik word opgetild en behoedzaam vrij word gelaten, ver boven alles en iedereen. Onwennig spreid ik mijn vleugels en zoek naar een goede richting. Laat ik me meevoeren op de wind of vlieg ik uit alle macht tegen de wind in? Wil ik vooruit komen of terug naar het verleden?
Ik overzie alles. Ik zoek, maar wàt ik zoek laat zich niet vinden. Het geluid van de wind geeft slechts in een fluistering zijn naam. Hoeveel wolken ik ook passeer, nergens zit hij trots naar beneden te kijken. Terwijl ik voel dat hij me stuurt en dus wel ergens móet zijn...
Daarom blijf ik zweven.

Ik beef. De angst dat dit het is benauwd me soms. Stel dat dit alles is, die 40, 70 of misschien 100 jaar dat je hier op aarde bent... zonder vervolg, zonder gevolgen. Dat het stopt zodra je aardse lijf ophoudt te bestaan. Als je geest zich onzichtbaar vermengd met een ieder die ons is voorgegaan. Wat een doolhof moet dat zijn. Bijna een onmogelijke missie om je zielemaatje ooit nog terug te vinden in die wirwar van entiteiten... en dus blijf ik beven.

Ik geef. Bewust en onbewust, want is dat niet waar het om draait? Het delen van wat je hebt met elkaar? Je kennis, aandacht en liefde, zodat een ander daar ook weer mee verder kan. Ik geef, omdat ik er positieve energie van krijg. Daarmee geef ik dus niet alleen aan een ander, maar indirect ook aan mezelf. Daarom blijf ik geven.

Ik streef. Ik streef naar een wereld waarin geen onrecht is. Geen ziekte, armoede, oorlog en waarin niemand honger heeft of zich alleen voelt.
Gelijke rechten voor iedereen, hoe mooi zou dat zijn. Helaas lijkt dat voorlopig nog een utopie, maar volgens mij niet onmogelijk, en daarom blijf ik streven.

Ik leef. Ik leef een leven dat ik niet had voorzien. Een leven dat grote gelijkenissen heeft met het leven van vele anderen. Het gemis van Johan drukt elke dag nog een stempel op ons gezin, net zoals anderen door moeten met een lege plek. Maar hey, ik lééf. Door het verlies besef ik dat ik elke dag moet pakken. Doelen mag hebben en dromen achterna moet gaan. De dromen die we samen hadden en nieuwe dromen die ik krijg. Dat ben ik verplicht aan Jo en aan mezelf, zodat ook híj zo een beetje levend blijft. Dromen genoeg, ik ben nog lang niet klaar, en daarom.... blijf ik leven!




Januari


De eerste maand van het jaar, ik heb hem nooit begrepen. Je zou toch denken dat dat een leuke en gezellige maand moet zijn. Een feestje, omdat er weer met een schone lei kan worden begonnen. Nieuwe ronde, nieuwe kansen. Nou, ik heb nooit van januari gehouden en nu al helemaal niet meer.

Ondanks dat de donkere, kortste dag allang geweest is, lijken de dagen in januari nóg korter en donkerder. In december heeft bijna iedereen namelijk volop lichtjes hangen, waardoor de huizen gezelligheid en warmte uitstralen. De eerste week van januari worden die massaal weer opgeborgen, waardoor niet alleen het licht verdwijnt, maar ook het feestelijke gevoel. En dan zijn het óók nog eens 31 dagen...

Gek dat iedereen altijd denkt dat december extra lastig is als je een dierbare bent verloren. Misschien dat anderen het anders ervaren, maar ik vind januari een stuk moeilijker. Ondanks dat december niet alleen alle feestdagen omvat, maar ook nog eens Johan's sterfdag...

Dat zit zo: Begin december zijn er de sintkadootjes, gevolgd door lieve kaartjes van mensen die onze D-day wat draaglijker willen maken. Vlak daarna vallen de eerste kerstkaarten op de mat. Een extra kaarsje, extra knuffels, een kerstboom en heel veel kerstbrood later volgen er oliebollen en champagne. En dan... is het stil...
Geen kaartjes en knuffels, geen oliebollen of appelflappen meer. Al is het maar omdat het "vaste" goede voornemen nou eenmaal is, dat de overtollige decemberkilo's er weer af moeten.

Een dodelijk saaie maand ligt voor me. Daarbij komt óók nog eens dat ik gewoon niet van kou hou, en laat de winter nou tegenwoordig elk jaar een beetje later beginnen...
Komt er dus op neer dat de ellende nog moet beginnen. Want nee, ik ben niet gemaakt om op schaatsen te staan. Ik wil gewoon liever lopen. Eindeloze wandelingen door duin, over het strand of gewoon over straat, alleen dan wel zónder het gevaar finaal op mijn plaat te gaan omdat het ineens glad is...

Ik verlang naar de zomer, naar lange warme avonden, naar roséetjes op het terras. Toch weet ik ook hoe gevaarlijk "verlangen naar" is.
Je krijgt namelijk nooit wat je wilt, en door te verlangen naar iets, in het verleden of in de toekomst, vergeet je om te leven in het nú.

Dus ik vrees dat ik nog even moet doorbijten. Ik steek een paar extra kaarsen aan voor een beetje meer licht en bak wat appelflappen voor vanavond. Leven in het nú, elke dag een beetje. Dan wordt zélfs januari misschien toch nog gezellig...




maandag 1 april 2019

This time next year


We staan weer aan de vooravond van een nieuw jaar. Het derde volle jaar waarin jij lijfelijk geen deel meer uit zult maken van ons leven, maar waarin jij ongetwijfeld toch ook weer een rol zult spelen. Alleen al vanwege het feit dat jij een betere versie van onszelf hebt gemaakt.

Ik kijk terug op een totaal ander jaar dan 2017. Toen dat jaar begon, stond ik aan het begin van mijn nieuwe leven. Een leven waar ik nooit voor heb gekozen, een leven dat ik eigenlijk niet wilde. Belangrijkste doel was overeind blijven en mezelf vasthouden aan wat er nog wél was. Klinkt allemaal heel makkelijk en voor buitenstaanders leek het me misschien ook makkelijk af te gaan, maar neem van mij aan dat schijn bedriegt. Ik had een blauwe kont van alle schoppen die ik mezelf onder mijn reet heb gegeven. Constant mezelf voorhouden dat er nog zoveel wél was. Prachtig natuurlijk, maar soms voelde het gewoon niet zo. En dan voelde ik me schuldig en ondankbaar. Complete onzin natuurlijk, maar logisch nadenken is vaak erg lastig als je rouwt.

Dit jaar zou ik het anders doen. Ik zou liever worden voor mezelf, beter zorgen voor mijn lijf en mijn onbekende wereld gaan ontdekken. Wat vind ík leuk en belangrijk? Wat zou mijn nieuwe doel zijn, mijn nieuwe uitdaging, waar zou ik energie van krijgen?
Of het me gelukt is? Zeg het zelf maar...

Ben ik liever voor mezelf? Ja en nee. Ik ben nog steeds teveel bezig met hoe het hoort, daarmee leg ik mezelf onnodig veel druk op. Ik kan daarentegen nog steeds wel vol genieten van kleine geluksmomenten. Of dat nou een heerlijke wandeling is, een gezellige lunch met lieve mensen of de scherpe humor van de jongens.
De weegschaal geeft inmiddels acht kilo minder aan dan het begin van het jaar. Dus dat is ongetwijfeld beter voor mijn lijf. So far so good...

En dan de uitdaging. Nou die heb ik wel gehad. Sterker nog, ik ben een compleet nieuwe wereld ingestapt, met al mijn angst en onzekerheid.
Ik heb gewoon een prachtig boek uitgegeven! Hoe vet is dat! De belofte die ik Johan heb gedaan, dat hij nóóit vergeten zal worden, heb ik hiermee in één klap ingelost. Heb ik de lat hoog gelegd? Ja best wel, ik had aardig wat eisen omtrent de vormgeving en verkoopprijs.
Ik heb er nachten van wakker gelegen, geen bloed maar wel zweet en heel veel tranen.
En toch, het was het allemaal dubbel en dwars waard.

Maar nu, wat zijn mijn doelen in 2019? Ik hoop wat minder druk vanuit mezelf. Deel twee van het boek is bijna geschreven, wat op zich al wat rust geeft.
Eind van komend jaar hoeft de weegschaal maar 4-5 kilo minder aan te geven, ook daar dus wat minder focus op.
En verder ga ik het wel zien. Open en onbevangen probeer ik het nieuwe jaar te omhelzen, het leven te leven en kansen te pakken die me worden geboden. Een deel van mij is nog steeds bang voor onbekende wegen. Ik ga proberen om die angst het hoofd te bieden. Vastbesloten om er een mooi jaar van te maken.

Ik wens jullie hetzelfde toe voor het nieuwe jaar. Leef het leven uit liefde voor jezelf met oog voor een ander.
Of het me gelukt is horen jullie,
This time next year!



The Christmas Station


Ken je dat? Zo'n situatie waarvan je denkt: "Hey, dit heb ik al een keer gedaan of beleefd". Een déjà vu waarbij je zelfs weer het gevoel ervaart wat je eerder al hebt ondervonden.
Ik had het laatst. Gewoon op een doordeweekse dag, het was nog net november.

Ik reed op een weg die ik denk wel honderdduizend keer heb gereden. Zo'n weg waarvan je elk bochtje en hobbeltje blindelings weet te vinden. De weg die ik moest nemen als ik naar het ziekenhuis ging. De weg ook, die ik hoe dan ook moet nemen als ik vanuit het dorp richting de snelweg moet. Normaal heb ik er dan ook geen moeite of specifieke associaties mee.
Tot vorige week.

Ik draaide de eerste rotonde op en daar was het, die éne jingle op de radio wierp me twee jaar terug in de tijd. Dat ene gezongen zinnetje "all your favorite christmas-songs... Sky Radio..." maakte dat
ik het stuur net even wat steviger vastpakte. Ik voelde in één klap zoveel spanning in mijn lijf.
Ik had dit al een keer beleefd, dat ik precies hiér reed en dit hoorde op de radio. Ik weet ook nog exact wanneer dat was...

Het was 8 december 2016,  tien voor tien in de ochtend. De nacht ervoor hadden we bij Johan gewaakt, en terwijl Bart en Luuk naar school mochten, reed ik snel naar huis voor schone spullen. Voorbereid om eventueel weer een nacht te waken. Precies op deze plek hoorde ik toen ook die jingle.

Ik weet nog dat ik me op dat moment af vroeg hoe onze kerst er dat jaar uit zou gaan zien. Johan was zo ziek.... zou dit mijn laatste rit naar het ziekenhuis zijn dat Johan nog in leven was? Zou ik op de terugweg al weduwe zijn? Ik probeerde me te focussen op de muziek, want inmiddels liepen de tranen over mijn wangen. Net als vorige week ook weer het geval was. We weten allemaal hoe die dag afliep. Hoe ik vijf kwartier na dit ritje, te horen kreeg dat er niets meer gedaan kon worden. Dat mijn angst van die ochtend nog geen zes uur later werkelijkheid werd. Op weg naar huis was ik inderdaad weduwe. Die status heb ik inmiddels twee jaar en het went nog steeds niet.

Het brengt me terug in de realiteit. Want behalve dat, ben ik ook nog steeds moeder van drie jongens die thuis op me wachten. Intussen zingt Chris Rea "Driving home for Christmas" en zachtjes neurie ik mee.
Driving home for Christmas....dat is precies wat ik nu ga doen...

Afbeeldingsresultaat voor naar de horizon rijden

Stralend

En dan is het weer december. Een maand die mijn hele leven symbool heeft gestaan voor plezier, feest en warmte. Elk jaar het vieren van Sinterklaas, Kerstmis en Oudjaar. Elk jaar de pret bij het maken van surprises en rijm. Vlak daarna het opzetten van de kerstboom waarmee de toon  meteen gezet was. Warmte, licht en samen zijn. Elk jaar opnieuw...

Ja zelfs toen je ziek was. Kwam niet aan december, tradities die zijn er om in ere te worden gehouden. Alsof het zo moest zijn ging het tijdens je ziekte juist in december best wel goed. In 2014 kregen we een behoorlijk goede uitslag na een rete-spannende scan. In 2015 was je half december klaar met je tweede chemoserie. 2016 zou óns jaar worden! Niets wees erop dat het tegen zou zitten.
December is qua gevoel compleet overhoop gegooid. Niet voor even, maar voor altijd.

Er is namelijk een gitzwarte dag verschenen, gewoon midden tussen alle feestelijkheden. Een dag die een sluier legt over elke surprise en elke kerstboom. Jij, die zo van december hield, moest vlak na de Sint de strijd opgeven. In 2016, wat betekent dat dat "al" twee jaar geleden is. Twee jaar!

Beelden van jouw laatste dagen spoken de hele week al door mijn hoofd. Ze zijn op mijn netvlies gebrand, alsof het de dag van gisteren is. Samen de kadootjes inpakken in het ziekenhuis, twee keer per dag op de hometrainer en drie keer per dag twee rondjes lopen door de gang. Het was je enige uitje, de enige reden om uit de isolatiekamer te mogen. Het filmpje dat je op de hometrainer fietst heb ik al honderd keer gekeken. Je oogverblindende lach, je liefde voor ons, het spat er vanaf. Het geeft me kracht, een glimlach, maar net zo goed tranen.

Wie had kunnen denken dat het een week later voorbij zou zijn. Helaas zijn de herinneringen van de laatste dag minder fraai. Ik krijg ze niet weg. Het is een pijn die constant opspeelt. Jou los moeten laten is veruit het allermoeilijkst dat ik ooit heb moeten doen.

Net zoals het verdomd moeilijk is om nu nog "gewoon" de decembermaand te vieren.
Toch probeer ik me ertoe te zetten. De Sint is weer geweest, compleet met rijm en zelfgemaakte speculaastaart. Deze week zal de kerstboom weer gezelligheid gaan brengen met honderden kleine lichtjes. De kaarsjes branden in overvloed en er is alweer één grote vuurpijl besteld.
Maar eerst is er nog die vreselijke dag, 8 december zal nooit meer hetzelfde zijn.

De zwartste dag van het jaar, hoeveel lichtjes ik ook creëer.
Het enige lichtpuntje is jouw stralende lach vol liefde...





donderdag 28 maart 2019

Scheiden versus overlijden




Naar aanleiding van reacties op een eerdere blog, ga ik het hebben over verschillen én wellicht overeenkomsten tussen scheiden en overlijden. Ik kan me natuurlijk persoonlijk niets voorstellen van een scheiding. Scheiden was bij ons nooit aan de orde, dus wat ik hier schrijf, is volledig gebaseerd op hoe ik het me voorstel. Zonder oordeel, puur hoe ik het persoonlijk zie.

Ongetwijfeld "mis" ik essentiële gevoelens die bij een scheiding komen kijken. Ik ben daarentegen een ervaringsexpert op het gebied van overlijden, alhoewel dat ook gevaarlijk is. Want hoe je het ook wendt of keert, hoe cliché het ook mag klinken, elk geval staat op zich. Geen huwelijk is hetzelfde, dus ook het gevoel na een scheiding of overlijden kan per persoon verschillen. Er zullen ongetwijfeld fases zijn waar iedereen doorheen gaat, maar of dat echt zo is, weet ik ook niet zeker.

Stel dat je al jarenlang een heel slecht huwelijk had. Dat je je gevangen voelde, of niet begrepen, of gewoon doodongelukkig. Dan kan ik me voorstellen dat je uiteindelijk opknapt van een scheiding. Dat je naast het verdriet dat je hebt, je was namelijk ooit stapel op die man/vrouw, er ook een bepaald gevoel van opluchting komt. Natuurlijk heb je dan ook te maken met gemis. Alleen is dat weer een heel ander soort gemis, dan dat van iemand die dacht een goed huwelijk te hebben, maar wiens partner daar anders over bleek te denken. Dat komt naar mijn idee dichter bij het verdriet zoals je dat hebt na een overlijden. Van de een op de andere dag overal alleen voor komen te staan. Ongewild, onbedoeld en onaangekondigd.

Dan heb je natuurlijk ook nog verschil in (wijzen van) overlijden (s) onderling. Het één is niet erger dan het ander, maar als iemand plotseling overlijdt, ben je naast je verdriet ook nog eens compleet in shock. Je hebt je er totaal niet op kunnen voorbereiden. Uit ervaring zeg ik dat een lang ziekbed ook slopend is. De onmacht en het verdriet van wéten dat je liefste dood zal gaan.  Maar in zo'n geval is het overlijden onvermijdelijk en kun je, althans wij konden dat, ook "blij" zijn dat hem verder leed bespaard is gebleven. Alles was gezegd en geregeld. Het rouwen en afscheid nemen was al langere tijd bezig in ons hoofd, waardoor de grote shock uitbleef.

Hoe de naasten hun leven weer oppakken, heeft daar dus heel veel mee te maken. Zowel na scheiden als na overlijden. Nadeel van een scheiding is dat de beide partijen in het begin vaak de beste bedoelingen hebben, maar dat dat na verloop van tijd toch verandert. Nadeel van overlijden is dat de partner er daarna alleen voorstaat. Voordeel van een scheiding is dat de kinderen nog steeds een vader én moeder hebben (ook als het niet zo soepel loopt). Voordeel van het overlijden is dat de jongens altijd bij mij zijn.

Vertel me alsjeblieft dat jullie hier geen woord van geloven. Geklets natuurlijk! Niets voordeel of nadeel. Het is allebei gewoon zwaar waardeloos! Je neemt allebei afscheid van de "en-we-leven-nog-lang-en-gelukkig" droom. En dat doet zeer. Heel zeer. Sommigen durven het aan om nieuw geluk toe te laten, en een ander moet er niet aan denken! Maar is dat fout? Nee! Er is namelijk geen goed of fout in verdriet. Verdriet is geen wedstrijd, maar verdriet is gevoél en dat is voor iedereen anders. Laten we elkaar gewoon steunen zonder te oordelen. Bedenk dat je heel blij mag zijn niet in zo'n situatie te zitten. Want verdriet is niks meer dan keihard overleven.



Gerelateerde afbeelding




Zilveren feest

Hoe vier je een feestje dat je eigenlijk niet meer kunt vieren? Hoe hang je slingers op die je halverwege de weg verloren bent? Hoe kom je de dag, dat je 25 jaar getrouwd bent door, als je liefste er niet meer is? Het is een scenario waar je eigenlijk nooit bij stil staat en waar je zéker geen rekening mee houdt.

Ik zal het jullie nog sterker vertellen;
We hebben altijd elk jaar van ons trouwen gevierd, gewoon gezellig met een bakkie en 12,5 jaar met een feestje. Maar bij 20 jaar zei Jo ineens: " Laten we gezellig met onze ouders uiteten gaan. Aangezien ze al wat ouder worden, is het maar de vraag of ze ons 25 jarig huwelijk nog mee gaan maken...". Gezien het feit dat hun leeftijd op dat moment al varieerde van 74 tot 83 was dat geen absurde gedachte, vijf jaar is dan nog best een eind. Johan was op dat moment nog niet ziek, het leven lachte ons nog van alle kanten toe. Wie had toen kunnen voorspellen dat niet één van onze ouders, maar Johan zelf de grote afwezige zou zijn op ons zilveren huwelijksfeest? Dat bedenk je toch niet?

Het is niet iets wat alleen confronterend is op de dag zelf. Dit hele jaar gaat het al door mijn hoofd; normaal zouden we nu een feestje aan het plannen zijn. Ik herinner me de voorpret nog zo goed van toen mijn eigen ouders 25 jaar getrouwd waren. Stiekem geld sparen en kado's regelen. Het werd een hele happening die ik me nu, dertig jaar later, nog steeds herinner. Hoe anders is het voor mezelf, en voor de jongens. Ze hoeven niets te bedenken, geen kado's te kopen, geen huis te versieren. Want ook al is het maandag 25 jaar geleden dat we elkaar ons Ja-woord gaven, de teller is blijven steken op 23.

En toch, tóch ga ik deze dag niet overslaan. In plaats van vieren gaan we het gedenken. Ten eerste omdat ik mijn huidige leven, met onze jongens, te danken heb aan die dag. Ten tweede omdat het zo goed als zeker is dat ik de 25 jaar getrouwd nóóit meer mee zal maken. Daar hoef je geen hogere wiskunde voor gestudeerd te hebben.

Dus gedenk ik wat niet meer te vieren valt en leef ik voor hèm, zoals hij dat zou hebben gewild. Zodat ik, als onze vrienden deze dag beleven, ook terug kan denken aan "ons feestje". Want zulke feestjes steken als een mes in mijn hart, terwijl ik het hen tegelijkertijd zó gun. Alleen is de afwezigheid van Johan juist dan echt vreselijk.
Ik herdenk in liefde wat ik niet meer echt kan vieren, om de herinnering aan wat wás levend te houden. Omdat het verleden de basis is geweest voor mijn heden, en hopelijk voor een lange toekomst!
26 November 2018, een speciale dag met een zilveren randje...

Sttt

Hoe raar kunnen sommige dingen lijken. Hoe vreemd kijken we soms tegen dingen aan. We leven allemaal een zelfde soort leven, beginnen bij onze geboorte allemaal op nul. Daarna zijn er verschillende factoren die onze levens vormen.

Toch houden we het liefst de schijn op dat óns leven geweldig is. We delen vooral de leuke dingen en de mooie momenten. Hoe geweldig we onze baan vinden, hoe spetterend onze feestjes zijn, hoe waanzinnig ons huwelijksfeest wel niet was en vooral hoe succesvol we zijn. Daarna schreeuwen we van de daken dat we een kind verwachten, dat volop in de spotlights komt. Zolang het maar goed gaat delen we alles. Succesverhalen doen het nou eenmaal goed op feestjes.

Trots is een van de emoties die daar aan ten grondslag ligt. Niks mis mee hoor, ik word zelf ook blij als ik het geluk van anderen zie en maak anderen ook deel van mijn mooie momenten. Maar dan, als er iets niet gaat zoals het perfecte plaatje vereist, is het stil. Alsof de wereld niet mag weten dat niet álles vlekkeloos verloopt. Een zwangerschap die eindigt in een miskraam, verlies van een baan, maar ook als iemand ernstig ziek wordt en uiteindelijk overlijdt. Dat overlijden kun je niet geheim houden, maar dat rouwen van de nabestaanden...

Er komt ineens een hele andere emotie om de hoek. Niet alleen bij degene die het overkomt, maar ook bij veel mensen eromheen. Het perfecte plaatje klopt niet meer, hoe succesvol we ook waren, hoe fantastisch ons leven ook was. Er is een groot gevoel van onmacht en bij sommigen misschien ook wel schaamte. Want hoe vertel je dat jij, jij die altijd zo hoog opgaf over je geweldige baan, nu ineens zonder werk zit? Wat zullen de mensen wel niet denken...

Het verdriet van iemand in de rouw kunnen we ook maar moeilijk handelen. Het laat je nadenken over je eigen sterfelijkheid en die confrontatie is hard. Terwijl de enige garantie die je krijgt als je wordt geboren is, dat je uiteindelijk weer een keer doodgaat. Het komt dus ook onherroepelijk op jouw pad. Waarom zou je je verdriet dan niet mogen uiten, waarom horen we liever niet dat de nabestaanden het vaak moeilijk hebben. Omdat het niet in het perfecte plaatje hoort? Omdat het duidelijk maakt dat het leven niet altijd een feestje is?

Ik hoop dat we daar eens vanaf gaan stappen. Dat we áltijd open en eerlijk naar elkaar kunnen zijn. Of we onszelf nou fijn en gelukkig voelen of eens een periode niet. Want alleen dan kunnen we elkaar steunen, juist dát maakt het leven rijker en echter. Verdriet is geen taboe, verdriet is een emotie. En wat is nou mooier dan jezelf kunnen zijn in geluk én verdriet, zonder oordeel en zonder schaamte...